Emeklilik hakkını kazanan birçok kişi, aylığını alırken yeniden çalışıp çalışamayacağını merak ediyor. Türkiye'de bu durum, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) uygulamasıyla düzenleniyor. Ancak uygulama, sigorta başlangıç tarihinize, çalışma biçiminize ve emeklilik türünüze göre farklılık gösteriyor. İşte emekli olduktan sonra çalışmak isteyenlerin bilmesi gereken her şey...
Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) nedir?
Belirli yaş, sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını tamamlayarak emeklilik ya da yaşlılık aylığı bağlanan kişilerin, aylıkları kesilmeden bir işverene bağlı olarak çalışmaları halinde işveren tarafından ödenen prime Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) deniyor.
En kritik tarih: Ekim 2008
SGDP uygulamasında hangi kuralların geçerli olacağı, sigortalının ilk defa çalışmaya başladığı tarihe göre belirleniyor.
Ekim 2008 sonrası ilk kez sigortalı olanlar:
- Emeklilik şartlarını tamamlayıp aylık bağlananlar
- Yeniden çalışmaya başladıklarında emekli aylıkları kesilir
- Bu kişiler için SGDP uygulanmaz
- Çalışmaları süresince kısa ve uzun vadeli sigorta ile genel sağlık sigortası primleri ödenir
- Çalışmaları sona erdiğinde, yeni prim günleri de dikkate alınarak emekli aylıkları yeniden hesaplanır
Ekim 2008 öncesi sigortalı olanlar:
- Emekli aylıkları kesilmeden 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya devam edebilir
- Bu durumda işveren tarafından SGDP ödenir
- Emeklinin maaşından herhangi bir kesinti yapılmaz
- SGDP oranı yüzde 32 olup, bu primin tamamı işveren tarafından ödenir
Özel durumlar: Harp ve vazife malulleri
Harp malulleri ile terörle mücadele veya vazife malullüğü aylığı alanlar, 4/a veya 4/b kapsamında çalışmaları halinde aylıkları kesilmeden çalışabilir. Bu kişiler için:
- İş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır
- Uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde Kuruma yazılı bildirim yapılması gerekir
- Genel sağlık sigortası primi alınmaz
SGDP kimlerden kesilmez?
Aşağıdaki kişiler SGDP kapsamı dışındadır:
- Kendi adına tarımsal faaliyette bulunarak emekli olanlar
- Emekli olduktan sonra tarımsal faaliyete başlayanlar
- Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde, Türk işverenler tarafından yurt dışında çalıştırılan emekliler
- 5335 sayılı Kanun kapsamında kamu kurumlarında çalışması yasaklanan emekliler
Kamu kurumlarında çalışma yasağı
5335 sayılı Kanun'un 30. maddesi uyarınca, emekli aylığı alan kişilerin genel bütçeli daireler, belediyeler, KİT'ler ve kamu ağırlıklı kuruluşlarda aylıkları kesilmeden görev alması yasak. Ancak kanunda belirtilen istisnalar kapsamında çalışanlar için aylık kesintisi yapılmadan görev alınabilmektedir.
SGDP ödenen süreler emekliliğe sayılır mı?
SGDP kapsamında çalışılan süreler:
- Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası açısından sigortalılık süresi sayılmaz
- Primler toptan iade edilmez
- Hizmet birleştirmesinde dikkate alınmaz
- Sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yönünden hak sağlar
Emekli olduktan sonra çalışma imkanınız, sigorta başlangıç tarihinize bağlı olarak değişiyor. Ekim 2008 öncesi sigortalı olanlar daha avantajlı konumdayken, bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olanların emekli aylıkları çalışmaya başladıklarında kesiliyor. Hangi grupta olduğunuzu bilmek, emeklilik sonrası çalışma planlarınızı doğru şekillendirmeniz için kritik önem taşıyor.