Son haftalarda Türkiye genelinde artan gıda zehirlenmesi vakaları, özellikle kış aylarında toplu yemek tüketiminin yoğun olduğu dönemlerde dikkatleri üzerine çekti. Gıdaların saklanma ve hazırlanma şekli, bu tür vakaların artmasında en önemli faktör olarak öne çıkıyor.
Kışın görünmez tehlike
Havaların soğuması, yiyeceklerin daha güvenli olduğu yanılgısını yaratıyor. Ancak kapalı alanlarda hazırlanan büyük miktardaki yemekler yavaş soğuyor ve oda sıcaklığında bekleyen yiyeceklerde bakteriler hızla çoğalabiliyor. Ayrıca kış aylarında bazı viral enfeksiyonların daha yaygın görülmesi riski artırıyor.
Özellikle dikkat edilmesi gereken yiyecekler
Sütlü ve kremalı tatlılar, pilav, makarna gibi nişastalı yiyecekler, et ve tavuk yemekleri ile mayonezli ürünler kış aylarında daha fazla risk taşıyor. Nişastalı yiyecekler yanlış saklandığında bakterilerin çoğalması hızlanıyor ve toksinleri pişirme sırasında yok olmuyor.
Restoranda göz önünde bulundurulması gerekenler
Dışarıda yemek yerken restoranın genel temizliği, personelin hijyen uygulamaları ve yiyeceklerin uygun sıcaklıkta tutulması kritik öneme sahip. Soğuk ürünler 5 °C’nin altında, sıcak yemekler ise 60 °C’nin üzerinde tutulmalı. Uzun süre açıkta kalan yiyecekler risk oluşturuyor.
Yiyecekleri doğru sıcaklıkta saklayın
Gıda zehirlenmesini önlemenin temel yolu, yiyecekleri uygun sıcaklıkta saklamaktan geçiyor. Sıcak yiyecekler sıcak, soğuk yiyecekler ise soğuk tutulmalı. Büyük miktarda pişirilen yemekler hızla soğutulmalı ve kısa sürede tüketilmeli. Pilav ve makarna gibi nişastalı ürünler özellikle hızlı soğutulmadığında risk oluşturabiliyor.
Artıkları doğru şekilde tüketin
Artık yemekleri tüketmeden önce yeterince ısıtmak gerekiyor. Ancak aynı yiyeceği defalarca ısıtıp soğutmak tehlikeli olabiliyor. Bu nedenle yemek artıklarını güvenli bir şekilde saklamak ve hızlıca tüketmek büyük önem taşıyor.
Çiğ ve pişmiş gıdalar temas etmemeli
Çiğ ve pişmiş gıdaların ayrı hazırlanması, kesme tahtalarının ve mutfak aletlerinin karıştırılmaması hijyen açısından kritik. Yemek hazırlamadan önce ve sonra ellerin yıkanması, pastörize olmayan süt ve süt ürünlerinden uzak durulması ve şüpheli yiyeceklerin hiç tadılmadan atılması güvenli beslenmenin temel adımlarını oluşturuyor.
Belirtiler ve acil müdahale gerektiren durumlar
Gıda zehirlenmesi çoğunlukla bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı ve ateşle kendini gösteriyor. Ancak yüksek ateş, kanlı ishal, şiddetli kusma, baş dönmesi veya idrar miktarında azalma gibi durumlarda tıbbi müdahale gerekiyor. Bazı durumlarda bulanık görme, kas güçsüzlüğü veya nefes darlığı gibi ciddi belirtiler görülebiliyor.