Türkiye genelinde hızla süren kentsel dönüşüm, güvenli konutların inşası kadar halk sağlığını da ilgilendiren yeni bir tehlikeyi gündeme taşıyor. Türk Toraks Derneği, yıkım sürecinde açığa çıkan asbest liflerinin ciddi solunum yolu hastalıklarını tetiklediği uyarısında bulundu.
Yıkımla Birlikte Havaya Karışan Tehlike
Dernek tarafından yapılan açıklamada, özellikle 2010 yılından önce inşa edilen binalarda yaygın olarak kullanılan asbestin, yıkım sırasında havaya karışarak çevreye yayıldığı belirtildi. Bu liflerin solunum yoluyla akciğerlere yerleşmesi, uzun vadede mezotelyoma, akciğer kanseri ve KOAH gibi hastalıklara neden olabiliyor.
Türk Toraks Derneği Torasik Onkoloji Çalışma Grubu Sekreteri Dr. Feride Marım, “Kentsel dönüşüm süreci ülke genelinde asbest maruziyetini artırmış olabilir” diyerek tehlikenin boyutuna dikkat çekti. Marım, özellikle deprem sonrası yıkımların kontrolsüz yapılmasının riski daha da büyüttüğünü vurguladı.
"2010 Öncesi Tüm Evlerde Asbest Var"
Marım, Türkiye’de asbestin 2010 yılında yasaklandığını hatırlatarak, “Bu tarihten önce yapılan hemen her binada asbest bulunuyor. Dolayısıyla kontrolsüz yapılan her yıkım, çevreye zehir saçıyor” dedi.
Uzmanlara göre Avrupa’da da benzer bir süreç yaşanmış, ancak denetimli yıkım ve asbest söküm ekiplerinin zorunlu hale getirilmesiyle riskler azaltılmıştı.
Uzun Vadede Kanser Riski Artıyor
Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ethem Yıldız, asbeste maruz kalan kişilerin yıllar sonra bile hastalıklara yakalanabileceğini söyledi.
“Asbest, vücutta sessiz ilerleyen bir zehir gibidir. Yıllar sonra bile kanser, akciğer hastalıkları ve kalıcı solunum sorunlarına yol açabilir.”
Yıldız, risk grubundaki işçilerin ve mahalle sakinlerinin korunması için önleyici politikaların acilen devreye alınması gerektiğini belirtti.
Uzmanlardan Çağrı: Önlem Alınmazsa Bedeli Ağır Olur
Uzmanlar, kentsel dönüşüm projelerinde asbest ölçümlerinin zorunlu hale getirilmesi, yıkım öncesi temizleme işlemlerinin yapılması ve denetimlerin artırılması gerektiğini vurguluyor.
Aksi halde, bugünün kontrolsüz yıkımlarının yarının akciğer hastalıkları dalgasına dönüşebileceği uyarısı yapılıyor.