Vergi sisteminde “ön kesinti” yöntemi olarak bilinen stopaj, özellikle ticari gayrimenkuller söz konusu olduğunda sıkça gündeme geliyor. İşverenler ve kiracılar tarafından ödenen bu vergi türü, devletin vergi tahsilatını daha hızlı ve güvenli hale getirmeyi amaçlıyor. Stopajın ne olduğu, hangi ödemelerde geçerli olduğu ve kira stopajının nasıl hesaplandığı ise vatandaşlar tarafından araştırılıyor.
Stopaj nedir?
Stopaj, Fransızca kökenli bir kelime olup “ön kesinti” anlamına gelir. Türkiye’de stopaj, işverenler veya ödeme yapan kurumlar tarafından, gelir elde eden kişi adına devlete yatırılan bir vergi türü olarak uygulanır. Oranları yasalarla belirlenen bu sistem, vergi kaçaklarının önüne geçmeyi ve kamu gelirlerinin kısa sürede tahsil edilmesini hedefler.
Uygulamada stopaj, ücret ödemelerinden kira gelirlerine, serbest meslek kazançlarından kar paylarına kadar birçok alanda kullanılır. Böylece vergi, gelirin elde edildiği anda kesilerek doğrudan vergi dairesine aktarılır.
Stopajı kiracı mı öder?
Kira stopajı, ticari gayrimenkuller için uygulanan bir vergilendirme yöntemidir. Bu sistemde, kira geliri mülk sahibine ulaşmadan önce vergisi kesilerek devlete aktarılır. Amaç, vergi tahsilatının düzenli ve gecikmesiz şekilde yapılmasını sağlamaktır. Mevzuata göre kira stopajını ödemekle yükümlü olan taraf kiracıdır.
Stopaj vergisi ne zaman ödenir?
Stopaj vergisinin ödeme ve beyan tarihleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. Kira stopajına ilişkin oranlar her yıl mart ayında beyan edilirken, ödeme işlemleri genellikle mart ve temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksit halinde gerçekleştirilir. Bu sistem, hem mülk sahiplerinin hem de vergi idaresinin süreci daha düzenli takip etmesini sağlar.
Kira stopajı nasıl hesaplanır?
Kira stopajı, kiracının ödediği kira bedelinden kesilerek vergi dairesine yatırılan tutarı ifade eder. Kira sözleşmesinde brüt bedel yer alıyorsa hesaplama doğrudan bu tutar üzerinden yapılır. Brüt bedelin belirtilmediği durumlarda ise net kira tutarı 1,25 ile çarpılarak ya da 0,80’e bölünerek brüt kira bedeline ulaşılır.
Örneğin, brüt kira bedeli 20 bin lira olan bir gayrimenkulde stopaj vergisi, bu tutarın yüzde 20’si esas alınarak 4 bin lira olarak hesaplanır. Kesinti sonrası mülk sahibinin eline geçen net kira tutarı ise 16 bin lira olur.
Kira stopajından kimler muaf tutulur?
Her kira ödemesinde stopaj uygulanmaz. Bazı kişi ve kurumlar, yasal düzenlemeler kapsamında kira stopajı ödemekten muaf tutulur. Yurt dışından maaş alanlar, yabancı konsolosluk ve elçiliklerde görev yapan personeller ile yıllık beyanname kapsamında vergilendirilen belirli ödemeleri yapan kişiler bu kapsamda değerlendirilir.