Nobel ödüllü fizikçi Richard Feynman’ın geliştirdiği teknik, KPSS ve YKS sürecinde ezberci eğitimi tarihe gömüyor. Türkiye’de her yıl milyonlarca gencin kaderini belirleyen KPSS ve akademik sınav maratonunda, adayların en büyük düşmanı "unutmak". Aylar süren hazırlık sürecinin ardından sınav kitapçığı açıldığında yaşanan "bilgi körlüğü", aslında yanlış çalışma yöntemlerinin kaçınılmaz bir sonucu. Eğitim uzmanları ve nörologlar, bu kronik sorunun çözümünün Nobel ödüllü fizikçi Richard Feynman’ın geliştirdiği "öğrenme protokolünde" yattığını belirtiyor.
Beynin "Biliyorum" illüzyonu
Uzmanlara göre öğrenciler, çalışma masasında sık sık "yetkinlik illüzyonu" (illusion of competence) tuzağına düşüyor. Bir metni okuyup altını çizmek, beyne "bu bilgiyi kaydettim" sinyali gönderse de, kitap kapandığı anda bilgi uçup gidiyor. Feynman Tekniği ise beyni "tüketici" konumundan çıkarıp "üretici/anlatıcı" konumuna geçirerek bu illüzyonu kırıyor.
Bilim dünyasında "Büyük Açıklayıcı" olarak tanınan Richard Feynman'ın felsefesi net: "Bir konuyu 5 yaşındaki bir çocuğa anlatamıyorsanız, onu aslında siz de anlamamışsınızdır."
Jargonun arkasına saklanmak yok
Bu teknik, özellikle KPSS Tarih ve Matematik gibi yoğun bilgi gerektiren derslerde adaylara "çelik gibi bir hafıza" vaat ediyor. Yöntem, süslü cümlelerin ve akademik jargonun arkasına saklanmayı yasaklıyor.
Yöntemin işleyişi ise 4 kritik aşamadan oluşuyor:
1. Kağıt üzerinde yüzleşme: Adayın çalışacağı konuyu (Örn: Osmanlı Duraklama Dönemi) boş bir kağıda başlık atarak, hafızasındakileri yazmasıyla süreç başlıyor.
2. '5 Yaş' testi: En kritik aşama burası. Adayın, konuyu karşısında duran ve hiçbir şey bilmeyen 5 yaşındaki bir çocuğa anlatır gibi basitleştirmesi gerekiyor.
-
Hatalı Yaklaşım: "Osmanlı, konjonktürel ittifaklara uyum sağlayamadı."
-
Feynman Yaklaşımı: "Avrupa ülkeleri aralarındaki kavgayı bitirip birleşince, Osmanlı tek başına onlarla baş edemedi."
3. Boşluk analizi: Anlatım sırasında takınılan, duraksanan veya "işte orada bir şeyler oldu" denilerek geçiştirilen noktalar tespit ediliyor. Uzmanlar, sınavda sorunun tam da bu "geçiştirilen" yerden geleceği konusunda uyarıyor.
4. Hikayeleştirme: Konu, hiçbir pürüz kalmadan, bir dedikodu haberi sadeliğinde veya bir yemek tarifi netliğinde anlatılana kadar basitleştiriliyor.
Okumaktan 10 kat daha etkili
Nörobilimsel araştırmalar, bir bilgiyi "anlatma" çabasının, o bilgiyi beyindeki nöronlara "okuma" eyleminden 10 kat daha güçlü kazıdığını ortaya koyuyor. Özellikle yeni nesil, yoruma dayalı KPSS sorularında Feynman tekniğini uygulayan adayların hata yapma oranının neredeyse sıfıra indiği belirtiliyor.