UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki Mimar Sinan’ın başyapıtı Selimiye Camisi’nde devam eden restorasyon çalışmaları, kubbe yazıları üzerinde yapılması planlanan değişiklikler nedeniyle tartışma konusu oldu.
Edirne İdare Mahkemesi, caminin ana kubbesindeki yazılarda yapılması öngörülen müdahaleye ilişkin açılan davada yürütmeyi durdurma kararı verdi. Mahkeme kararında, Yüksek Kurul tarafından onaylanan restorasyon projesiyle ilgili tüm belgelerin talep edildiği belirtildi.
Mimar Sinan'ın Ustalık Eseri
Selimiye Camii, Osmanlı mimarisinin zirvesi olarak kabul edilen ve Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” olarak nitelendirdiği başyapıttır. Cami, 31.30 metre çapındaki dev kubbesi, 70.89 metre yüksekliğe ulaşan zarif minareleri ve geniş iç mekânıyla mimari açıdan eşsiz bir örnektir. Kubbe ve duvarlardaki İznik çinileri, kalem işi süslemeler ve zarif geometrik motifler, Osmanlı sanatının incelik ve estetik anlayışını yansıtır. Caminin planı ve yapısal dengesi, Sinan’ın mühendislik ve estetik dehasının birleşimini gösterir.
Sanatsal açıdan da büyük öneme sahip olan Selimiye Camii, hem hattatların kubbe yazıları hem de tezyinat detaylarıyla Osmanlı kültürel mirasının nadide bir örneğidir. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki cami, sadece ibadet yeri değil, aynı zamanda sanatın, mimarinin ve kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması açısından evrensel bir değerdir.
Tarihçi İlber Ortaylı’dan Tepki
Restorasyon projesine yönelik eleştiriler, ünlü tarihçi ve yazar İlber Ortaylı’dan da geldi. Ortaylı, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Selimiye Camisi kubbesindeki yazıların aslına zarar verilmeden korunması gerektiğini vurguladı.
Ortaylı, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Kültürel varlıklarımızın korunması, gelecek nesillere aktarılması ‘aslımı bozmadan onarmak’ esasına bağlıdır. Aslı bozularak yapılan restorasyon, ihya edilecek eserin imhası anlamına gelir.”
Tarihçi, ayrıca 16. yüzyılın ünlü hattatı Ahmed Şemseddin Karahisari’nin talebesi Hattat Hasan Çelebi tarafından yazılan kubbe yazılarının korunması gerektiğini, günümüz hattatlarının eserlerine müdahale edilmemesi gerektiğini belirtti. Ortaylı, restorasyon sürecinde hat ve tezyinat uzmanlarının görüşlerinin esas alınması ve bilim kurulu üyelerinin sadece kendi alanlarındaki görüşlerle sınırlı kalması gerektiğini ifade etti.