2018 yılında, Dünya’dan 200 milyon ışık yılı uzaklıkta keşfedilen sıra dışı bir patlama, astronomların kafasını karıştırmaya devam ediyor. AT2018cow olarak adlandırılan ve halk arasında “The Cow” (İnek) olarak bilinen bu olay, bilim dünyasında “parlak, hızlı, mavi optik geçici olaylar” (LFBot) sınıfında yer alan nadir patlamaların ilk örneğiydi.
AT2018cow, bir süpernovadan 100 kat daha parlak bir şekilde parladı ve yalnızca birkaç gün içerisinde göz kamaştırıcı bir ışık yayarak hızla kayboldu. Bu olay, geleneksel yıldız patlamalarından oldukça farklı özellikler sergileyerek astronomları şaşırttı.
O zamandan bu yana, bilim insanları benzer özelliklere sahip 10’a yakın patlama daha tespit etti. Bu geçici olayların kaynağına dair iki ana teori öne çıkıyor. Birinci teori, patlamaların başarısız süpernovalar olduğuna işaret ediyor. Yani, dışa patlamaya çalışan fakat içe çöken ve kara deliğe dönüşen yıldızların etkisiyle oluşuyorlar. Ancak ikinci teori, daha fazla dikkat çekiyor: LFBot’lar, henüz keşfedilmemiş orta kütleli kara deliklerin yörüngelerine giren yıldızları yutması sonucu meydana geliyor.
Liverpool John Moores Üniversitesi’nden Dr. Daniel Perley, bu teorinin giderek daha fazla destek bulduğunu belirterek, “Bu kara delikler, evrende bilinen en küçük ve en büyük kara delikler arasındaki ‘kayıp halka’ olabilir ve karanlık maddeye dair yeni ipuçları sunabilir,” diyor.
Cornell Üniversitesi’nden astronom Anna Ho, patlamaların olağanüstü parlaklığına dikkat çekiyor: “Bu mavi renkli patlamalar, 40 bin dereceye kadar ulaşan sıcaklıklarıyla çok parlak hale geliyor,” diyor.
Yeni Keşifler Heyecan Yarattı
Kasım 2024’te tespit edilen yeni bir LFBot, geçici olarak “Wasp” adıyla anılıyor. İlk gözlemler, bu patlamanın da klasik süpernova teorilerine uymadığını gösteriyor. Bazı uzmanlar, bu patlamaların, Wolf-Rayet tipi dev yıldızların küçük kara delikler tarafından parçalanması sonucu oluştuğunu ileri sürüyor.
Ancak tüm dikkatler hala orta kütleli kara delik teorisine yoğunlaşmış durumda. Dr. Perley, “Bu teori şu anda en heyecan verici olanı. Ancak kesin sonuçlara ulaşmak için daha fazla benzer olayın gözlemlenmesi gerekiyor,” diyerek daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
LFBot’lar, şu anda astronomi dünyasında büyük bir gizem olarak kalmaya devam ediyor. Ancak bilim insanları, bu olağanüstü olayların evrenin sırlarını çözmede önemli bir rol oynayabileceğini umuyor.