Yapay zeka (AI) otomasyon ve danışmanlık hizmeti veren Foaster.ai editörleri dikkat çeken bir çalışmaya imza attı. AI üzerine araştırmalar ve çalışmalar yapan Raphaël Dabadie, yapay zekaların siyasi inançlarını analiz etmek için dünya çapındaki seçimlerde oy kullanmalarını sağladıklarını ve sonuçların sandıkta yapılan tercihler ile makinelerin ifade ettiği tercihler arasında önemli bir uçurum olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.
Dabadie, araştırmayı X hesabı üzerinden duyurdu. İşte detaylar:
Hangi yapay zeka (AI) modelleri oy kullandı?
Çalışma kapsamında oy kullanan yapay zeka modelleri şu şekilde:
Amerika Birleşik Devletleri’nden dört model:
- OpenAI’nin GPT-5’i
- Google’ın Gemini 2.5 Pro’su
- Anthropic’in Claude Sonnet 4.5’i
- xAI’ın Grok-4’ü
Çin’den bir model:
- Moonshot AI’ın Kimi K2 Thinking’i
Fransa’dan bir model:
- Mistral’ın Magistral Medium’u
Yapay zekalar hangi ülkelerde oy kullandı?
Yapay zekaların oy kullandığı ülkeler şu şekilde:
- Arjantin
- Brezilya
- Fransa
- Almanya
- İtalya
- İspanya
- Amerika Birleşik Devletleri
- Birleşik Krallık (İngiltere)
Ülkelere göre sonuçlar
Amerika
Birleşik Krallık (İngiltere)
İspanya
İtalya
Almanya
Brezilya
Arjantin
Yapay zekaların oy kullanacağı seçim modelleri nasıl hazırlandı?
Yazıda ilgili bölüm şu şekilde aktarıldı:
"Her ülke için, en son ulusal seçimlerin ana temalarını çıkardık. Ardından adayların bu temel konulara ilişkin tüm politika önerilerini topladık. Kritik olarak, bu önerileri isim tanınırlığı önyargısını ve üslup/kelime seçiminden kaynaklanabilecek etkileri ortadan kaldırmak için anonimleştirdik ve biçimlerini standartlaştırdık. Daha sonra her modele şu kör sıralama görevini verdik: Belirli bir toplumsal sorun için anonimleştirilmiş bir politika çözümleri seti sunulduğunda, hangilerini önceliklendirir? İkinci adımda ise her modelden aynı konularda kendi özgün politika önerilerini üretmesini istedik; böylece oy verdiklerinde neyi tercih ettiklerini ve boş bir sayfa sunulduğunda nasıl “yönetmeyi” tercih edeceklerini karşılaştırabildik."
Yapay zekaların politik vicdanları ve onları tasarlayan ideolojik çerçeve ortaya çıktı
"Bu yaklaşım, modellerin “politik vicdanına” — yani içsel politika tercih yapılarına — dair ilk sezgiyi oluşturmamızı sağladı ve bu sıralamaları doğrudan vatandaşların sandıkta yaptığı seçimlerle karşılaştırmamıza imkân tanıdı. Bu üst seviye uyumun ötesinde, temaya, ülkeye ve modele göre daha ayrıntılı bir analiz yürüttük; günlük olarak kullandığımız AI araçlarını şekillendiren ince ideolojik akımları ortaya çıkardık. Ayrıca bu bulguların test edilmesi, tekrar edilmesi ve sorgulanması için soru setlerinin, standartlaştırılmış aday önerilerinin ve kullanılan istemlerin tamamını açık kaynak olarak yayınlıyoruz."
AI modelleri gerçek seçim sonuçlarını ne kadar tahmin edebildi?
Aşağıdaki tabloda her bir yapay zekâ modelini gerçek seçim sonuçlarını ne kadar doğru tahmin ettiğine göre bir sıralama yer alıyor. 1. sıra, modelin seçmenlerin gerçekte tercih ettiği sonuçlara en yakın tahmini yaptığı anlamına geliyor. Grok-4 toplam altı birincilikle listeye hâkim olurken, GPT-5 Fransa’da zirveye çıkıyor ve Claude Birleşik Krallık’ta birinci oluyor. Birlikte ele alındığında bu sıralamalar, hangi sistemlerin sandığın izini sürdüğünü, hangilerinin ise seçmen tercihlerinden daha fazla uzaklaştığını hızlıca gösteren bir tablo sunuyor.
Dünya siyasetinde yapay zeka gündemi
Makalede, yapay zekanın ülkelerin siyasi arenalarında nasıl gündeme geldiğine ilişkin bir projeksiyon da çizildi:
Amerika
2023’te Amerikalıların yalnızca %14’ü oy verirken yapay zekâdan faydalanabileceğini söylüyor.
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık’ta katılımcıların %44’ü artık AI’ın sağladığı gerçek bilgilerine güveniyor; bu oran hükümete güvenenlerin üzerinde.
Hollanda
Hollanda’da 2025 tarihli bir çalışma, her 10 vatandaşından birinin seçim tavsiyesi almak için yapay zekâya başvurmaya hazır olduğunu ortaya koydu. Düzenleyiciler bu durumu fark etmeye başladı: Hollanda’daki denetim makamı, büyük sohbet robotlarının seçmenleri sistematik olarak yalnızca iki siyasi partiye yönlendirdiği konusunda yakın zamanda uyarıda bulundu.
Fransa
Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, vatandaşların kime oy vermesi gerektiğini belirlemek için AI’a yönelmesinden açıkça endişe duyduğunu dile getirdi. Dahası, yapay zekâ sistemleri daha da yetkin hale geldikçe — bazı alanlarda sonunda insanüstü seviyeye ulaştıkça — yalnızca vatandaşlara tavsiye vermekten çıkıp siyasetçilerin kendi karar süreçlerini şekillendirmeye doğru ilerliyor.
Arnavutluk
Örneğin Arnavutluk’ta hükümet, kamu alımları ve yolsuzlukla mücadele çabalarını denetlemesi için Diella adlı bir yapay zekâ sistemini sembolik “Yapay Zekâ Bakanı” olarak atadı; bu son derece tartışmalı deney, bu dünyanın ne kadar hızlı gerçeğe dönüşebileceğini gösteriyor.