Avrupa Birliği, son yıllarda kıtayı esir alan ilaç tedarik krizlerine ve sağlık sektöründeki hantallığa karşı tarihinin en kapsamlı hamlesini yaptı. Avrupa Komisyonu'nun 16 Aralık 2025 tarihinde duyurduğu ve "Avrupa Sağlık Birliği"ni bir üst lige taşıyacak olan yeni önlem paketi, sağlıkta dışa bağımlılığı bitirmeyi ve Avrupa'yı bir "Biyoteknoloji Üssü"ne dönüştürmeyi hedefliyor.

Paketin merkezinde ise vatandaşın en büyük çilesi olan "ilaç yokluğu"nu bitirecek Kritik İlaçlar Yasası (Critical Medicines Act) var.

Antibiyotik bulamama devri bitiyor

Komisyon'un açıkladığı paketin en can alıcı maddesi, ilaç tedarik zincirini millileştirmek. Çin ve Hindistan gibi ülkelere olan bağımlılığı azaltmak isteyen AB, "Kritik İlaçlar İttifakı" kurarak hayati öneme sahip ilaçların üretimini Avrupa topraklarına geri çekiyor.

  • Stratejik Stok: Üye ülkeler artık kritik ilaçlar için ortak bir havuz oluşturacak ve kriz anında stoklar paylaşılacak.

  • Yerli Üretim: Avrupa içinde ilaç fabrikası kuranlara veya üretimi artıranlara "Stratejik Proje" statüsü verilerek teşvik yağdırılacak.

Avrupa'nın yeni petrolü: Biyoteknoloji ve Yapay Zeka

Brüksel, sağlıkta sadece savunmada kalmayıp atağa da kalkıyor. Duyurulan "Biyoteknoloji Yasası" (Biotech Act) ile Avrupa'nın, ABD ile rekabet edebilecek bir "Biyoteknoloji Gücü"ne dönüşmesi hedefleniyor.

Bu yasa kapsamında:

  • Hızlı Onay: Yeni nesil kanser ilaçları ve gen tedavilerinin onay süreçleri, yapay zeka destekli analizlerle aylar süren bürokrasiden kurtarılacak.

  • Dijital Deneyler: Klinik deneylerde "Regulatory Sandboxes" (Düzenleyici Kum Havuzları) kurularak, inovatif tedavilerin hastalara ulaşma süresi kısaltılacak.

Kalp krizine "Dijital Kalkan": Safe Hearts Planı

Avrupa'daki ölümlerin bir numaralı sebebi olan kalp damar hastalıklarına karşı da özel bir savaş açıldı. "Güvenli Kalpler Planı" (Safe Hearts Plan), sadece tedaviye değil, hastalığı daha ortaya çıkmadan tespit etmeye odaklanıyor. AB fonlarıyla desteklenecek bu projede, kişiselleştirilmiş tıp ve dijital sağlık verileri kullanılarak risk altındaki vatandaşlar erkenden uyarılacak.

Tıbbi cihazlarda "kırmızı bant" kesildi

Hastanelerde yaşanan "tıbbi cihaz kıtlığı" da (kalp kapakçığından basit şırıngaya kadar) bu paketle çözülüyor. Komisyon, üreticilerin belini büken sert sertifikasyon kurallarını esneterek, güvenli cihazların pazara girişini hızlandırma kararı aldı. Avrupa İlaç Ajansı (EMA), artık sadece ilaçları değil, kritik tıbbi cihazların stok durumunu da anlık takip edecek.

Vatandaş ne zaman hissedecek?

Paketin yasalaşma süreci Avrupa Parlamentosu ve Konsey arasında 2026 başına kadar sürecek. Ancak sağlık verilerinin dijitalleşmesini sağlayan Avrupa Sağlık Veri Alanı (EHDS) Mart 2025'te yürürlüğe girdiği için, vatandaşlar önümüzdeki aylardan itibaren e-reçetelerini ve tahlil sonuçlarını tüm AB ülkelerinde görüntüleyebilme kolaylığına kavuşacak.