Küresel içki endüstrisi son yılların en sert dönüşümünü yaşıyor. Artan sağlık bilinci, genç kuşakların alkol tüketiminden uzaklaşması ve küresel ekonomik baskılar, sektörün devlerini derinden etkiledi. Bloomberg verilerine göre, borsada işlem gören en büyük içki üreticilerinin toplam piyasa değeri dört yılda 830 milyar dolar eridi.
“İnsanlar artık daha az içiyor”
Morgan Stanley analisti Sarah Simon, yaşanan düşüşü “yapısal bir değişim” olarak nitelendiriyor:
“Meydana gelen şey yapısal bir değişim, insanlar artık daha az içiyor.”
ABD’deki gümrük tarifeleri, yüksek faiz oranlarının tüketici harcamalarına etkisi ve artan emtia fiyatları da kayıpları hızlandırdı. Çin’de hanehalkı güveninin zayıflaması ve resmî etkinliklerdeki alkol yasakları, sektörün daralmasına neden oldu.
Dev markalar tarihinin en düşük seviyelerinde
Bu yıl, Johnnie Walker ve Smirnoff markalarının sahibi Diageo, Pernod Ricard ve Rémy Cointreau gibi Avrupa devlerinin hisseleri on yılın en düşük seviyelerine geriledi. Ayrıca Jack Daniel’s üreticisi Brown-Forman ve Avustralyalı Treasury Wine Estates de benzer düşüşler yaşadı. Çinli içki devi Kweichow Moutai’nin hisseleri ise 2021’deki zirvesinin yüzde 40’tan fazlasını kaybetmiş durumda.
Alkol kültürü değişiyor
Sektörü en çok sarsan unsur, tüketici alışkanlıklarındaki dönüşüm oldu. Ağustos ayında yapılan Gallup araştırması, ABD’deki alkol tüketiminin 1939’dan bu yana en düşük seviyede olduğunu ortaya koydu. Dünya Sağlık Örgütü ve ABD Genel Cerrahı’nın sağlık uyarıları, X kuşağında talebi azaltırken; milenyum (Y) ve Z kuşaklarının alkolü “modası geçmiş” olarak görmesi bu eğilimi hızlandırdı.
Ünlüler arasında yayılan alkolden uzak durma (teetotaling) trendi de etkili oldu. Tom Holland ve Katy Perry gibi isimler, alkolsüz içecek markalarıyla bu dönüşümü destekliyor. Ayrıca Ozempic gibi kilo verme ilaçlarının popülerleşmesi ve esrar gibi alkol alternatiflerinin yaygınlaşması, içki satışlarını daha da zayıflattı.
Barclays analisti Laurence Whyatt, tabloyu şöyle özetliyor:
“Alkol tüketiminde, finansal krizin yarattığı etkinin dört katını gördük. Piyasa, yapısal bir değişim yaşandığına ve geçmişteki büyüme oranlarına geri dönülmeyeceğine inanıyor.”
Şirketler alkolsüz ürünlere yöneliyor
Sektördeki krizin ardından şirketler, ürün yelpazesini yeniden şekillendirmeye başladı.
- Carlsberg, Şubat ayında alkolsüz bir elma şarabı tanıttı.
- Davide Campari-Milano, Mayıs’ta alkolsüz Crodino’yu ABD piyasasına sürdü.
- Diageo, geçen yıl Chicago merkezli Ritual Zero Proof Non-Alcoholic Spirits şirketini satın aldı.
- LVMH’nin içecek kolu Moët Hennessy, premium köpüklü içecek üreticisi French Bloom’a ortak oldu.
Yönetici değişimleri sektörü sarstı
Piyasalardaki dalgalanma, şirketlerin yönetim kadrolarında da sarsıntıya neden oldu. Bu yıl, Diageo, Rémy Cointreau, Campari, Treasury Wine, Molson Coors ve Suntory Holdings gibi büyük markalarda CEO değişiklikleri yaşandı. Çinli Moutai ise iki yıl içinde iki farklı yönetim kurulu başkanını kaybetti.
Morgan Stanley’den Sarah Simon, durumu şöyle değerlendirdi:
“Pek çok değişimin yaşandığı bir sektörde, yönetim kadrolarındaki bu hızlı değişim de dikkat çekici.”
Yatırımcılar temkinli
Simon ayrıca, Avrupa’daki temel tüketim malları kategorisinde en düşük ağırlık tavsiyesini içecek sektörüne verdiğini belirtiyor. Analiste göre, yatırımcılar bu alana temkinli yaklaşmalı; çünkü sektör hem yüksek borç seviyeleriyle hem de düşen talep baskısıyla mücadele ediyor.