Aşk-ı Memnu romanı özünde dönem toplumsal yapısını yansıtan eser, karakterler ve olaylarla ilgili “gerçek hayattan esinlenme” iddiaları olsa da doğrulanmış somut bir olgu bulunmuyor.
Aşk-ı Memnu gerçek bir hikâye mi?
Aşk-ı Memnu, Halit Ziya Uşaklıgil tarafından yazılan ve 1899’da yayımlanan bir roman. Resmi kaynaklara göre eser “kurgu bir romandır” ve karakterler ile olaylar tamamen yazara ait hayal dünyasında yaratılmıştır. Romanda geçen Adnan Bey-Bihter-Behlül üçlüsü, tarihsel kayıtlarda gerçekten yaşanmış benzer kişilerle birebir bağlanmamıştır.
Gerçek hayattan esinlenme iddiaları nelerdir?
Romanda “gerçek kişi veya olay” referansı olmadığı halde akademik ve kültürel tartışmalarda bazı karakterlerin ya da olay örgülerini Halid Ziya’nın çevresiyle veya dönem Osmanlı elit yaşamıyla ilişkilendiren yorumlar ve iddialar mevcuttur.
Özellikle Adnan Bey karakterine Said Efendi, Behlül karakterine ise yazarın dostu Mehmet Rauf gibi tarihsel figürlere benzerlik gösteren özellikler yakıştırılmıştır.
Aşk-ı Memnu kitabı ve dizisi arasındaki farklar
2008-2010 yılları arasında Kanal D’de yayınlanan Aşk-ı Memnu dizisi, Uşaklıgil’in romanını esas alarak yapılmış ama günümüze uyarlanmış bazı değişiklikler içeriyor.
Özellikle karakter yaşları, mekân tasvirleri ve sosyal çevre öğeleri dizide daha modern ve dramatik biçimde sunulmuştur. Roman ile dizi arasında bazı detaylar farklılaşsa da eserin temel kurgusu, trajik yasak aşk teması korunmuştur.
