Türkiye’de akaryakıt fiyatları, küresel petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen artış göstermeye devam ediyor. Uzmanlar, yapılan zamların döviz kurundaki yükselişin de üzerinde olduğunu vurguluyor.
Petrol fiyatları düşerken akaryakıt fırladı
Brent petrol fiyatları yıl başında 73,06 dolar seviyesindeyken 21 Kasım itibarıyla 58,05 dolara gerileyerek yüzde 20,54 düştü. Buna rağmen Türkiye’de benzin ve motorin fiyatları tırmanışa geçti. Yıl başında litre fiyatı 44,44 TL olan benzin 21 Kasım’da 56,18 TL’ye, 45,31 TL olan motorin ise 59,47 TL’ye yükseldi. Benzin fiyatlarındaki artış yüzde 26,41, motorinde ise yüzde 31,25 olarak gerçekleşti. Ekonomistler, fiyat artışının uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş ve dolardaki yükselişin çok üzerinde olduğuna dikkat çekiyor.
Dolar artışı zamları karşılamıyor
Dolar/TL kuru yıl başında 35,27 seviyesindeydi. Merkez Bankası’nın müdahalelerine rağmen kur yükselmeye devam etti ve 21 Kasım itibarıyla 42,43 seviyesine ulaştı. Doların yıl başından bu yana yüzde 20,30 değer kazandığı hesaplanırken, benzin ve motorine yapılan zamların dolardaki artışı aşması dikkat çekti. Bu durum, akaryakıt fiyatlarının sadece kur etkisiyle açıklanamayacağını ortaya koyuyor.
Depoda gizli zamlar tüketiciyi zorluyor
Cumhuriyet Gazetesi’nden Çağrı Kubilay Avcı’nın haberine göre, litre fiyatı 56,18 TL olan benzinin uluslararası fiyatlar ve dolar kuru dikkate alındığında 42,48 TL’ye, motorinin ise 43,31 TL’ye satılması gerekiyordu. Bu da gizli zammın büyüklüğünü ortaya koyuyor. Litre başına benzin için 13,70 TL, motorin için 16,16 TL ek maliyet oluşurken, 50 litrelik bir depo için benzinde 685 TL, motorinde 808 TL fazla ödeniyor. Motorin fiyatlarındaki artış, nakliye ve tarım sektöründe maliyetleri yükselttiği için enflasyon üzerinde de dolaylı etkiler yaratıyor.
Bakan Şimşek: Vergi yükü yüksek değil
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’de vergi yükünün diğer ülkelere göre yüksek olmadığını savunuyor. Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunumda dolaylı vergi yükünün yüzde 10,7, dolaysız vergi yükünün ise yüzde 12,8 seviyesinde olduğunu belirterek, Türkiye’nin OECD ülkeleri arasında en düşük vergi yüküne sahip beşinci ülke olduğunu söyledi. Bakan, “Yaygın kanaatin aksine vergi yükümüz uluslararası kıyaslamalara göre yüksek değildir. Dolaysız vergilerin yeterli düzeyde olmaması temel sorunumuzdur” dedi.
