Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecindeki önemli zaferlerden birisi olan İstanbul’un Kurtuluşu, bundan 102 yıl önce bugün yaşandı. 6 Ekim 1923 tarihinde resmen düşman işgalinden kurtulan İstanbul’da bu önemli günün anlam ve önemi pek çok kişi tarafından merak ediliyor.
İşte İstanbul’un Kurtuluşu’nun tarihçesi…
İşgal, Birinci Dünya Savaşı sonrası başladı
Osmanlı Devleti’nin, Birinci Dünya Savaşı’nda İttifak Devletleri safında yenilgiyi kabul etmesinin ardından İtilaf Devletleri donanmaları, 13 Kasım 1918’de Haydarpaşa önlerine demirleyerek İstanbul’u fiilen işgal etti. 16 Mart 1920’de ise bu fiili durum, resmî bir işgale dönüştü. O günlerde Mustafa Kemal Paşa, Haydarpaşa’ya ayak bastığında düşman gemilerini görüp tarihe geçen şu sözleri söylemişti:
“Geldikleri gibi giderler.”
Kurtuluş Savaşı ve diplomatik süreç
Anadolu’da Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde devam eden Kurtuluş Savaşı esnasında, Türk ordusu düşman işgalinde olan İzmir’e girdi ve Fahrettin Paşa komutasındaki 5. Süvari Kolordusu, İstanbul çevresindeki tarafsız bölgelere ilerlemeye başladı. Fransız ve İtalyan birlikleri, Türk ordusuna karşı geri çekilirken İngiliz kuvvetleri ise savunma pozisyonu aldı.
İngiltere, bu süreçte Ankara Hükümeti ile müzakere yolları aramış ancak Başbakan Lloyd George’un direnç göstermesi krizi daha derinleştirmiştir. Fakat Lloyd’un inadı bile Türk ordusunun kararlı ilerleyişi karşısında fazla dayanamamıştır.
Lozan’dan şehrin kurtuluşuna uzanan yol
24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması, Türkiye’nin bağımsızlığını tüm dünyaya resmen kabul ettirdi. Bu antlaşmadan sonra, 23 Ağustos 1923 itibarıyla İtilaf kuvvetleri İstanbul’dan çekilmeye başladı.
Son yabancı birlik, 4 Ekim 1923’te Dolmabahçe Sarayı önünde Türk bayrağını selamlayarak şehri terk etti.
6 Ekim 1923’te Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu, halkın büyük coşkusuyla İstanbul’a girdi ve işgal resmen sona erdi.
6 Ekim İstanbul’un Kurtuluşu anlamı ne?
İstanbul’un Kurtuluşu’nun yaşandığı gün olan 6 Ekim aynı zamanda Türk milletinin de adını yeniden dünyaya haykırdığı bir andır. İstanbul’un onurunu, bağımsızlığını ve millet egemenliğini simgeleyen bu tarihi gün, her yıl kent genelinde törenler, anma etkinlikleri ve kutlamalar düzenlenerek, İstanbul’un özgürlüğe kavuştuğu o büyük gün hatırlanacak.
İstanbul’da 6 Ekim’de ulaşım ücretsiz olacak
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) bünyesindeki İETT’den yapılan açıklamada, İstanbul’un Kurtuluşu dolayısıyla 6 Ekim günü toplu taşıma araçlarının ücretsiz olacağı duyuruldu.
