Akademisyenler, eğitim bilimciler ve sivil toplum kuruluşları, lise eğitiminde köklü bir vizyon değişikliği için olması gereken senaryoları tartışıyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) da mevcut sistemde yaşanan aksaklıklardan dolayı farklı modeller üzerinde çalıştığı biliniyor. Bu modeller arasında ilk 3 yıl zorunlu son yıl tercihe bağlı, ilk 2 yıl zorunlu sonraki iki yıl tercihe bağlı ve son olarak lise eğitiminin 3 yıla indirilip yine son yılın tercihe bırakıldığı modeller yer alıyor.
Lise eğitiminde üç yeni model tartışılıyor
MEB, lise eğitimini daha verimli ve bireysel ihtiyaçlara uygun hale getirmek için üç ana model üzerinde duruyor. 3+1 modeli, ilk üç yılı zorunlu tutarak son yılı üniversite hazırlığına ayırmayı öneriyor. 2+2 modeli, 10. sınıf sonunda diploma verilmesini ve akademik hedefi olan öğrencilerin iki yıl daha devam etmesini içeriyor. 2+1 modeli ise iki yıllık temel eğitimin ardından bir yıl ileri düzey eğitim sunmayı planlıyor. Bazı uzmanlar, zorunlu eğitimin tamamen kaldırılması veya 16 yaşla sınırlandırılması gerektiğini savunurken, diğerleri zorunlu eğitimin devamından yana.
Uzmanlar esnek modellerden yana
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muhammet Baştuğ, öğrencilerin eğitimlerini hayattan beklentilerine göre şekillendirmek gerektiğini belirtiyor. Akademik hedefi olmayan öğrencilerin eğitim sisteminde uzun süre tutulmasının anlamsız olduğunu ifade eden Baştuğ, “2+1 gibi esnek modellerle öğrenciler erken yaşta hayata hazırlanmalı. Zorunlu eğitim 16 yaşı aşmamalı” diye konuştu.
Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Fuat Arıcı, kalabalık sınıflar ve motivasyon kaybının lise eğitimi alan öğrencilere zarar verdiği görüşünde. Arıcı da esnek modellerin okula aidiyeti artıracağını vurguluyor.
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nden Doç. Dr. Turgay Öntaş, tartışılan modeller arasında en uygununun 2+2 modeli olduğunu düşünüyor. Çünkü Öntaş’a göre, öğrenciler bu modelde kariyer planlamasını yaratacak kadar esneklik bulabilir.
Sendikalar modellere karşı temkinli
Ancak, önerilen modellere temkinli yaklaşanlar da var. Eğitim İş Sendikası, bu değişikliklerin özellikle sosyoekonomik açıdan dezavantajlı öğrencileri eğitimden uzaklaştırabileceğini savunuyor. Sendika, “Bu modeller, ‘Okumasınlar, evlensinler, çalışsınlar’ anlayışını kurumsallaştırabilir ve öğrencileri erken yaşta iş gücü piyasasına itebilir” uyarısında bulunuyor. Eğitimciler, sistemin değişmesi gerektiğini kabul etse de, değişikliklerin dikkatle planlanması gerektiğini vurguluyor.
MEB’den henüz net bir adım yok
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, eğitim modelleri konusundaki tartışmaları titizlikle takip ettiklerini dile getirerek bu konuda henüz net bir karar almadıklarını söyledi. Tekin uzlaşılan konuları Kabine Toplantısı’nda Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşüp karara bağlayacaklarını ifade etti.
