1970’lerde Japon oyun tasarımcısı Toru Ivatani’nin pizzadan ilham alarak yarattığı Pac-Man, bilgisayar oyunlarının en tanınan simgelerinden biri haline geldi. İlk kez 1980’de Japonya’da PuckMan adıyla piyasaya sürülen oyun, Türkiye’de Dobişko olarak biliniyordu. 45 yılda hem video oyun dünyasını hem de popüler kültürü derinden etkileyen Pac-Man, nesiller boyunca milyonlarca kişinin favorisi oldu.
Basitliğin evrensel çekiciliği
Oyunda oyuncular, obur sarı karakteri kontrol ederek labirentlerde topları toplar ve peşlerindeki hayaletlerden kaçar. Hayaletler Blinky (kırmızı), Pinky (pembe), Inky (camgöbeği) ve Clyde (turuncu) her biri farklı davranış biçimleriyle oyunu zenginleştiriyor. Bandai Namco lisanslama müdürü Miçiko Kumagai, “Pac-Man, yemeyi en basit şekilde gösteren ve herkesin hemen anlayabileceği bir tasarıma sahipti. Bu evrensel çekiciliğin başarının temel nedeni” diyor.
Kadın oyuncuların da ilgisini çekti
Bath Spa Üniversitesi’nden Prof. Peter Etchells, Pac-Man’in özellikle erkek oyunculara hitap eden Asteroids ve Space Invaders’dan farklı olarak, herkesin eğlenebileceği bir oyun olarak tasarlandığını belirtiyor. “Ms. Pac-Man gibi yan ürünler de dönemin erkek egemen oyunlarından ayrışmayı sağladı ve kadın oyuncuların ilgisini çekti” diyor.
Bilimsel araştırmalarda bile etkili oldu
Pac-Man, bilimsel araştırmalarda da etkisini gösterdi. California Institute of Technology’de yapılan deneylerde, oyuncuların beyin aktiviteleri hayaletlerden kaçarken ölçüldü. Cornell Üniversitesi ise maymunlar üzerinde yapılan çalışmalarda stratejik karar alma becerilerini Pac-Man aracılığıyla inceledi. Sheffield Hallam Üniversitesi’nden Dr. Tom Garner, “Pac-Man, insan ve hayvan beyninin problem çözme yeteneklerini gözlemlemek için eşsiz bir araç” diyor.
Pac-Man’in geleceği
Namco Bandai, Pac-Man’in genç nesiller arasında popülerliğini artırmak için Shadow Labyrinth adlı yeni oyunu piyasaya sürdü. Prodüktör Seigo Aizava, “Hayaletlerin farklı hareket biçimleri ve güç topu mekanizması, oyunculara hâlâ aynı tatmini veriyor” diyor. Bandai Namco CEO’su Nao Udagava ise markanın sadelik ve sınırlı karakter sayısı nedeniyle Sonic veya Mario kadar hikaye odaklı olmasa da, Pac-Man’in önümüzdeki yıllarda da varlığını sürdüreceğini belirtiyor.
Nostaljinin gücü
Prof. Etchells, günümüzdeki popülaritenin büyük ölçüde nostaljiye dayandığını söylüyor: “Pac-Man, atari salonlarının parlak ışıkları ve arkadaşlarla geçirilen çocukluk günlerini hatırlatıyor.” Bu basit sarı karakter, 45 yıl boyunca sadece eğlenceyi değil, kültürü, bilimi ve oyuncu deneyimini de dönüştürmeyi başardı.
