Ekonomi

Zara düğmeye bastı: Yapay zeka mankenliği bitiriyor

Inditex grubu, maliyetleri kısmak için modellerin 'dijital ikizlerini' kullanmaya başladı. Fotoğrafçılık mesleği tarihe mi karışıyor?

Hızlı moda devi Zara, mağazalarındaki kıyafetleri ne kadar hızlı değiştirdiğiyle bilinirdi, ancak şimdi bu hızı bir adım öteye taşıyarak insan unsurunu denklemin dışına itmeye başladı. Şirket, e-ticaret sitelerindeki ürün görselleri için artık geleneksel fotoğraf çekimleri yapmak yerine, yapay zeka teknolojisini kullanmaya başladı. Bu yeni stratejiye göre, modellerin daha önce çekilmiş fotoğrafları kullanılarak, üzerlerindeki kıyafetler yapay zeka ile değiştiriliyor. Yani bir modelin fiziksel olarak stüdyoya gelmesine, makyaj yapmasına veya kıyafet değiştirmesine gerek kalmadan, dijital ortamda yüzlerce farklı kombinle "fotoğrafı çekilmiş" oluyor.

Modellere "evde oturma parası" ödeniyor

Bu teknolojik hamlenin en ilginç yanı, etik ve finansal boyutu. Zara, yapay zeka ile görüntülerini manipüle ettiği modellerden önceden izin alıyor ve onlara sanki gerçekten o çekime katılmışlar gibi ödeme yapıyor. Sektörden gelen bilgilere göre, modeller fiziksel bir yorgunluk yaşamadan, sadece dijital haklarını kiralayarak gelir elde etmeye devam ediyor. Ancak eleştirmenler, bunun bir "sus payı" olduğunu ve uzun vadede modellik mesleğinin sadece "yüz hakkı kiralamaya" dönüşerek, yeni başlayan modeller ve fotoğrafçılar için iş sahasını tamamen kurutacağını savunuyor. Rakip firmalar H&M ve Zalando da benzer "dijital ikiz" projelerini çoktan devreye sokmuş durumda.

Kahin gibi çalışan algoritmalar: 7 günde rafta

Zara'nın yapay zeka aşkı sadece fotoğraflarla sınırlı değil; şirketin beyni artık tamamen algoritmalara emanet. Marka, sosyal medya trendlerini, kültürel değişimleri ve tüketici davranışlarını analiz ederek, insanlar daha ne isteyeceklerini bilmeden önce o ürünü tasarlayan bir yapay zeka sistemi kullanıyor. Bu sistem sayesinde bir ürünün tasarım aşamasından mağaza rafına inmesi sadece 7 güne düşürülmüş durumda. Eskiden aylar süren pazar araştırmaları, şimdi saniyeler içinde taranan milyonlarca Instagram ve TikTok verisiyle yapılıyor.

Stok hatasına son veren "Büyük Birader"

Mağazaların arka planında ise tam bir bilim kurgu filmi oynanıyor. Zara, tüm ürünlerine yerleştirdiği RFID çipleri ve yapay zeka destekli stok yönetim sistemi sayesinde, hangi ürünün hangi mağazada, hangi rafta, hatta hangi kabinde olduğunu anlık olarak takip edebiliyor. Bu sistem, yanlış stoklamadan kaynaklı kayıpları sıfıra indirirken, depoları da robotik kolların yönettiği devasa birer otomasyon merkezine dönüştürmüş durumda. Müşteriler içinse, mağazaya girdikleri anda akıllı aynalar ve mobil uygulamalar aracılığıyla kişiselleştirilmiş kombin önerileri sunan algoritmalar devreye giriyor. Moda, artık kumaş ve dikişten çok, veri ve pikselden ibaret bir endüstriye dönüşüyor.