Son dönemde sosyal medyada hızla yayılan “ananas sirkesi ile hızlı kilo verin” iddiaları, diyetisyenler ve uzmanlar tarafından net bir şekilde yanıtlandı.
Peki, ananas sirkesi kilo verdirir mi? İşte cevabı...
Ananas sirkesi kilo verdirir mi?
Diyetisyenler ve biyokimyagerler, ananas sirkesinin kilo kaybı üzerindeki etkisinin sanıldığı gibi bir "mucize" olmadığını vurguluyor. Yapılan araştırmalar, bu sirkenin doğrudan yağ yakıcı bir etkisi olduğuna dair insanlar üzerinde yapılmış yeterli ve güvenilir klinik çalışma bulunmadığını gösteriyor.
Pazarlamacılar tarafından sıkça kullanılan "fare deneyleri" ise insan fizyolojisi için yanıltıcı olabiliyor. Uzmanlar, farelere verilen dozların bir insan için mide mukozasını tahrip edecek kadar yüksek (günde yaklaşık 5 yemek kaşığı saf sirke) olduğuna dikkat çekiyor.
Bromelain enzimi sirkede aktif mi?
Ananas sirkesinin en büyük satış noktası, ananasta bulunan ve protein parçalayıcı bir enzim olan bromelain. Ancak bilimsel gerçek şu: Bromelain bir yağ yakıcı (lipaz) değil, protein parçalayıcıdır. Üstelik sirkenin sahip olduğu yüksek asitli ortam (pH 2.4 - 3.5), bu enzimin yapısını bozarak biyolojik aktivitesini yitirmesine neden olur. Yani şişelenmiş bir ananas sirkesinden mucizevi bir enzim desteği beklemek biyokimyasal açıdan pek mümkün görünmüyor.
Sirke içmek kilo verdirir mi?
Elma sirkesi gibi diğer sirke türleri üzerinde yapılan az sayıdaki insan çalışması dahi anlamlı bir kilo kaybı göstermiyor.
Mayo Clinic, sirke kullanımının "sihirli bir değ”nek olmadığını ve kilo kaybı için kalori açığı ile fiziksel aktivitenin yerini tutamayacağını belirtiyor.
Bir Japon araştırmasında 12 haftada 1-2 kg'lık bir kayıp gözlenmiş olsa da, bu çalışmanın bir sirke üreticisi tarafından finanse edilmiş olması "fonlama yanlılığı" riskini doğuruyor.
Daha da önemlisi, sirkelerin yarattığı hafif iştah azalmasının, asıl olarak sirkenin neden olduğu mide bulantısı ve sindirim rahatsızlığından kaynaklandığına dair veriler bulunuyor..
Bilinçsiz kullanım organlara zarar veriyor
Ananas sirkesinin "doğal" olması, onun her birey için güvenli olduğu anlamına gelmiyor. Ürünün yüksek asetik asit içeriği ve kontrolsüz pH değerleri, sistemik ve lokal hasarlara neden olabilir.
Diş minesi (hidroksiapatit) pH 5.5 altındaki ortamlarda demineralize olur. pH 2.4–3.0 olan ananas sirkesi, dişle temas ettiğinde kimyasal aşınmaya yol açar. Düzenli sirke tüketimi, diş minesinde incelme, dentin hassasiyeti ve çürük riskini artırır.
Ananas sirkesi, mide asiditesini artırarak mevcut sindirim sorunlarını şiddetlendirebilir. Araştırmalar, asetik asidin midenin boşalma hızını yavaşlattığını gösteriyor. Bu durum, diyabetik gastroparezisi olan bireylerde sindirim sisteminin tamamen durmasına, şiddetli bulantı ve kusmaya yol açabilir.
Özellikle aç karnına tüketilen sirke, mide astarını tahriş ederek peptik ülser riskini artırır. Sirkenin seyreltilmeden içilmesi, yemek borusu (özofagus) dokusunda kimyasal yanıklara ve kronik inflamasyona neden olabilir.
Kimler kesinlikle uzak durmalı?
- Diyabetik hastalar: İnsülin veya oral antidiyabetik kullananlarda hipoglisemi riski artar.
- Böbrek yetmezliği olanlar: Potasyum ve asidik yük nedeniyle böbrek fonksiyonları zorlanabilir.
- Kan sulandırıcı (warfarin, aspirin vb.) kullananlar: Bromelain kanama riskini artırabilir.
- Potasyum düşürücü ilaç (diüretikler, digoksin vb.) kullananlar: Hipokalemi ve toksisite riski vardır.
- Antibiyotik kullananlar (amoksisilin, tetrasiklin vb.): Bromelain emilimi artırarak yan etki riskini yükseltebilir.
- Asidik gıdalara duyarlı kişiler veya diş minesinde hassasiyet olanlar: Diş minesinde aşınma ve hassasiyet artabilir.
Ananas sirkesi kilo verdirir mi? Cevap: Hayır
Ananas sirkesinin kilo verdirici bir etkisi olduğuna dair bilimsel bir konsensüs (ortak görüş) bulunmuyor. Hayvan çalışmalarında sınırlı ve spesifik bazı etkiler gözlense de, bu sonuçlar insan fizyolojisine doğrudan uygulanamıyor.
Kilo yönetimi hedefleyen bireylerin, bilimsel geçerliliği kanıtlanmamış “doğal mucize” iddialarına yönelmek yerine, kanıta dayalı beslenme ve yaşam tarzı stratejilerini tercih etmeleri öneriliyor.
Ananas sirkesi yalnızca salata sosu gibi mutfak kullanımında, yüksek oranda seyreltilmiş ve ölçülü miktarda tüketildiğinde güvenli (GRAS) olarak değerlendirilebilir.
Yüksek dozlarda kullanım düşünülüyorsa, özellikle kronik hastalığı bulunan bireylerin mutlaka bir hekim veya klinik diyetisyen denetiminde hareket etmesi büyük bir önem taşıyor.