Bir sınıfta öğretmen, öğrencilere şöyle bir soru sordu: “Bir çiftçinin çiftliğinde üç tür hayvan var. Üçü dışında hepsi koyun, dördü dışında hepsi keçi, beşi dışında hepsi at. Çiftçinin her bir türden kaç hayvanı var?”
Cevap kafa karıştırıcı: 3 koyun, 2 keçi ve 1 at. Bu tür sorular matematikte bazılarına çok kolay gelirken, diğerlerini zorluyor. Peki, bunun nedeni sadece dersleri anlamamak mı yoksa daha derin bir sebep mi var?
Genetik ve Çevre Arasındaki İnce Denge
Londra Goldsmiths Üniversitesi’nden Prof. Yulia Kovas, matematik kabiliyetinin genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık bir etkileşimi olduğunu söylüyor. Prof. Kovas’ın çalıştığı 10 bin ikiz üzerinden yapılan araştırmalara göre, tek yumurta ikizleri matematikte birbirlerine çift yumurta ikizlerinden çok daha fazla benziyor. “Genler burada önemli bir rol oynuyor, ancak çevre de etkisini gösteriyor” diyor.
Kaygı, İnanç ve Matematik Performansı
Herkes matematikçi olamaz belki, ama kabiliyet geliştirilebilir. Loughborough Üniversitesi’nden Dr. Iro Xenidou-Dervou, matematik kaygısının performansı düşürdüğünü ve olumsuz düşüncelerin çalışma hafızasını doldurduğunu söylüyor. “Kendinize inanırsanız, matematik kaygısı kısır döngüsünden çıkabilirsiniz” diye ekliyor.
Doğuştan Gelen Matematik Yeteneği ve Diskalkuli
University College London’dan Prof. Brian Butterworth, insanın doğuştan sayıları anlama yetisine sahip olduğunu belirtiyor. Ancak bazı bireylerde bu mekanizma iyi çalışmıyor; buna diskalkuli deniyor ve nüfusun yaklaşık yüzde 5’ini etkiliyor. Bu kişiler, basit aritmetik işlemleri yapmakta zorlanıyor.
Matematikte Temel Şart
Dr. Xenidou-Dervou, matematiği “tuğlalarla inşa edilen bir duvar”a benzetiyor: “Tuğlaları atlayamazsınız. Temeli sağlam öğrenmeden ileriye gidemezsiniz.”
Dünya Örnekleri ve Öğretim Sistemleri
PISA sonuçları, Çin ve Finlandiya gibi ülkelerin öğrencilerini matematikte nasıl başarıya taşıdığını gösteriyor. Çin’de öğretim temel bilgiler ve düşünceye odaklanıyor, öğretmenler ders hazırlığı için bolca zaman ayırabiliyor. Finlandiya’da ise temel kabiliyetlerin öğrenilmesi garanti altına alınıyor ve öğretmenlik mesleğine gösterilen saygı sayesinde en iyi adaylar seçiliyor.
Sonuç: Matematikte doğuştan yetenek farkı olsa da genetik, çevre, eğitim ve inançların birleşimi herkesin kabiliyetini geliştirmesine olanak tanıyor.
https://www.bbc.com/turkce/articles/cy7pzjkrveeo