Sabah uyanıyorsunuz ama sanki hiç uyumamış gibisiniz. Merdiven çıkarken nefesiniz kesiliyor, gün içinde enerjiniz hızla tükeniyor. Çoğu zaman bunun stres ya da uykusuzluk olduğunu düşünsek de, asıl neden çok daha basit olabilir: demir eksikliği. Vücudun oksijen taşıma sisteminin bel kemiği olan demir, eksik olduğunda hayat kalitesi fark edilir şekilde düşer. Neyse ki bu minerali doğal yollarla almak mümkün. İşte sofranıza ekleyebileceğiniz demir deposu besinler…
Demir vücutta ne işe yarar?
Demir, kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobinin temel yapı taşlarından biridir. Görevi, oksijeni akciğerlerden alıp tüm vücuda taşımaktır. Yeterli demir olmadığında hücreler oksijensiz kalır ve bu durum halsizlik, baş dönmesi, saç dökülmesi ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterir. Uzun vadede ise demir eksikliği anemisine yol açabilir.
Hayvansal kaynaklı demir bombaları
Demiri en kolay emilen formuyla almak isteyenler için hayvansal gıdalar başı çekiyor.
- Kırmızı et
- Karaciğer ve diğer sakatatlar
- Yumurta sarısı
- Somon, uskumru, ton balığı
- İstiridye ve diğer deniz ürünleri
- Süt ve süt ürünleri (yoğurt, peynir, kefir)
Bu besinlerde bulunan “hem demir”, vücut tarafından çok daha hızlı ve etkili emiliyor.
Bitkisel beslenenler için güçlü alternatifler
Et tüketmeyenler için de iyi haberler var. Bitkisel kaynaklı demir biraz daha zor emilse de doğru kombinasyonlarla oldukça etkili hale geliyor.
- Ispanak, kara lahana, roka, maydanoz
- Isırgan otu
- Tatlı patates
- Soğan
- Mantar
- Bezelye
- Yulaf
Bu besinleri C vitamini içeren gıdalarla (limon, portakal, biber) birlikte tüketmek demir emilimini artırıyor.
Kuruyemişler ve tohumlar: Küçük ama güçlü
Ara öğünlerin masum yıldızları olan kuruyemişler, aynı zamanda ciddi birer demir kaynağı.
- Kabak çekirdeği
- Ay çekirdeği
- Badem
- Kaju
- Antep fıstığı
- Fındık
- Kuru üzüm
Özellikle kabak çekirdeği, demir açısından listenin zirvesinde yer alıyor.
Demir eksikliği vücutta neleri değiştirir?
Demir eksikliği sadece halsizlikle sınırlı değil. Uzun süre ihmal edildiğinde:
- Bağışıklık sistemi zayıflar
- Saçlar incelir ve dökülür
- Cilt soluk görünür
- Baş ağrıları artar
- Günlük aktiviteler bile yorucu hale gelir
Bu yüzden demir açısından zengin beslenmek, sadece enerji için değil genel sağlık için de kritik önem taşır.