Yaşam

Hint keneviri: Yasaklı bitkiden endüstriyel güce

Hint keneviri (Cannabis sativa) tarihin en eski bitkisel kaynaklarından biridir. Kimileri için uyuşturucu madde üretiminin kaynağı, kimileri içinse sürdürülebilir endüstrinin geleceği... Peki hint keneviri neden ekiliyor, hangi sektörlerde kullanılıyor, faydaları neler, hangi ülkelerde ekimi ve yetiştirilmesi serbest, hangilerinde yasak? Detaylar haberimizde...

Hint keneviri, Cannabis cinsine ait bir bitkidir. Bu bitki türü, içeriğindeki THC (tetrahidrokannabinol) ve CBD (kannabidiol) adlı bileşikler sayesinde farklı amaçlarla kullanılabilir. THC psikoaktif, yani “uyuşturucu etkisi” yaratabilirken; CBD daha çok tıbbi ve endüstriyel kullanımlarda tercih edilen, psikoaktif olmayan bir bileşendir.
Bitki; lif (kendir), tohum, reçine ve çiçek gibi bölümlerinden yararlanılarak farklı ürünlere dönüştürülür.

Neden yetiştirilir?

Hint keneviri üç ana amaçla yetiştirilir:

  • Endüstriyel kullanım (lif ve tohum): Kağıt, tekstil, yapı malzemesi, biyoplastik üretimi.
  • Tıbbi kullanım (CBD yağı, ilaç hammaddesi): Ağrı, epilepsi, anksiyete gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır.
  • Rekreatif / uyuşturucu amaçlı kullanım (yüksek THC içeren türler): Bazı ülkelerde kontrollü olarak yasaldır.

Hangi Sektörlerde, neden kullanılır?

1. Tekstil ve Lif Sektörü:

Hint kenevirinden elde edilen lifler, pamuktan daha dayanıklıdır ve suya daha az ihtiyaç duyar.

Kumaş, halat, çanta, ayakkabı gibi ürünlerde kullanılır.

2. İnşaat ve Biyoyapı Sektörü:

“Kenevir beton” (hempcrete) hafif, yalıtkan ve sürdürülebilir bir yapı malzemesidir.

Özellikle çevreci inşaat projelerinde tercih edilir.

3. Otomotiv ve Biyoplastik Sektörü:

Araba parçaları, biyoplastik gövdeler gibi ürünlerde kullanılır.

BMW, Mercedes gibi firmalar biyolif bazlı iç panellerde kenevir kullanır.

4. Tıbbi ve Farmasötik Sektör:

CBD içeren kenevir yağları; epilepsi, MS, Parkinson, kronik ağrı ve bazı kanser tedavilerine destek olarak kullanılır.

Psikoaktif olmayan yapısıyla yasal tedavi desteği sağlar.

5. Gıda ve Takviye Sektörü:

Kenevir tohumu ve yağı, yüksek oranda omega-3, protein ve lif içerir.

Vegan protein tozları, takviye gıdalar, enerji barları gibi ürünlerde yer alır.

Hint kenevirinin faydaları nelerdir?

  • Toprağı iyileştirir: Derin kök yapısı sayesinde erozyonla mücadelede etkilidir.
  • Karbon emilimini destekler: Diğer bitkilere göre daha fazla karbondioksit emer.
  • Su tüketimi düşüktür: Pamukla kıyaslandığında çok daha az suya ihtiyaç duyar.
  • Sürdürülebilir üretim sağlar: Hızlı büyür, tarım ilacı gerektirmez.
  • Sağlık yararları büyüktür: CBD, anti-inflamatuvar ve nörolojik destek özellikleriyle dikkat çeker.

Hint keneviri yetiştirmek hangi ülkelerde yasak?

Bazı ülkeler, uyuşturucuya yol açabileceği gerekçesiyle Hint kenevirinin yetiştirilmesine tamamen ya da büyük ölçüde yasak getirmiştir:

Endonezya

  • Singapur
  • Birleşik Arap Emirlikleri
  • Suudi Arabistan
  • Malezya
  • Japonya (çok sıkı izin gerektirir)
  • Filipinler

Bu ülkelerde, sadece bireysel kullanım değil, tarımsal üretim de ciddi cezai yaptırımlara tabidir.

Hint keneviri yetiştirmenin serbest ve kontrollü olduğu ülkeler hangileridir?

Tamamen Yasal veya Lisanslı Yasal Üretim:

  • Kanada: 2018’den bu yana hem tıbbi hem rekreatif kullanım yasal.
  • Uruguay: Devlet denetiminde tamamen yasal.
  • ABD: Tarım keneviri (CBD amaçlı) 2018 Farm Bill ile federal düzeyde serbest, THC oranı %0.3'ü geçemez. Ancak rekreatif kullanım eyalet bazlı değişiyor (örneğin Kaliforniya, Colorado’da serbest).
  • Hollanda: Tıbbi ve rekreatif olarak kontrollü serbest.
  • Almanya: Tıbbi kullanım tamamen serbest; rekreatif kullanım 2024 itibariyle belirli koşullarda serbestleşiyor.
  • İsviçre, Avusturya, Lüksemburg, Portekiz: Çeşitli düzeylerde üretim, tüketim ya da satış izinlidir.
  • Tarım ve Endüstriyel Amaçlı Yasal:
  • Türkiye: 2016'dan bu yana 19 ilde kontrollü kenevir tarımı serbesttir (Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı izniyle). Sadece endüstriyel lif ve tohum üretimi için izin verilir.
  • Fransa, İtalya, Polonya: Sadece düşük THC’li (endüstriyel) kenevir türlerinin üretimi yasal.