Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş tohumları, 106 yıl önce bugün Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının 4 Eylül 1919’da gerçekleştirdiği Sivas Kongresi’nde atıldı. Kongrede ilk kez ‘’manda ve himaye’’ fikri ilk kez reddedilerek ulusal bağımsızlık düşüncesi benimsendi. Sonu Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadar gidecek olan bu sürecin başlangıç adımı Sivas Kongresi’nde atıldı. Aradan geçen yıllar boyunca Milli Mücadele’ye 108 gün ev sahipliği yapan Sivas’ta her yıl çeşitli etkinlikler düzenleniyor.
Sivas Kongresi’nin 106. yıl coşkuyla kutlanıyor
Sivas, Milli Mücadele’ye 108 gün ev sahipliği yaparken, kongrenin 106. yıl dönümü için şehirde çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Atatürk’ün Sivas’a gelişinin temsili canlandırması ve 1058 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen Sivas ağırlama halayı, kutlamalara renk kattı. Yarın protokol üyeleri Atatürk Anıtı’na çelenk sunacak, Atatürk ve Kongre Müzesi’nde Sivas Kongresi temsili olarak yeniden sahnelenecek. SOLOTÜRK’ün gösteri uçuşu, konserler, sergiler ve Sivas 10. Tarım, Hayvancılık ve Gıda Fuarı’nın açılışı gibi etkinlikler de programda yer alıyor. Kutlamalar, 7 Eylül’de doğa yürüyüşü, 4 Eylül Kupası Satranç Turnuvası ve Klasik Otomobil Fuarı ile sona erecek.
‘’Ya İstiklal Ya Ölüm’’
Türkiye’nin kurtuluşunun İstanbul’dan olmayacağını anlayan Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a ayak basarak başlattığı kurtuluş mücadelesini, Amasya ve Erzurum’dan sonra ‘’güvenilir kent’’ olarak gördüğü Sivas’ta sürdürdü.
2 Eylül 1919’da Sivas’a gelen Atatürk, 4 Eylül’de bugün Atatürk ve Kongre Müzesi’nin bulunduğu yerde tarihi kongreyi başlattı. 7 gün boyunca gerçekleşen kongrede, ulusun kurtuluşu adına atılması gereken adımlar tartışmaya açıldı.
‘’Manda ve himaye kabul edilemez’’
Özellikle 8-9 Eylül tarihlerinde “manda” konusundaki hararetli tartışmalar, kongrenin en dikkat çekici anlarından biriydi. Askeri tıbbiye öğrencisi Hikmet’in, “Manda kabul edilirse, Mustafa Kemal’i bile vatan batırıcısı ilan ederiz” sözleri, salonda büyük yankı uyandırdı. Atatürk, bu çıkış karşısında gençliğe olan güvenini, “Gençlikle iftihar ediyorum, parolamız tektir: Ya istiklal ya ölüm!” diyerek ifade etti. 11 Eylül’de sonuç bildirgesiyle kapanan kongre, “Manda ve himaye kabul olunamaz” kararını tüm dünyaya duyurdu.
Anadolu ve Rumeli’deki milli cemiyetleri tek çatı altında birleştiren Sivas Kongresi, Milli Mücadele’nin daha organize olmasını sağlamıştır. Heyet-i Temsiliye’nin yetkilerinin genişletilmesiyle beraber ulusal hareketin meşru organları da daha kolay şekillendirilirken kongre, halkı ortak bir hedef doğrultusunda birleştirerek 9 Eylül 1922’deki büyük zafere ve 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanına uzanan yolu açtı. Sivaslı kadınların da desteğiyle kurulan Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti, mücadelenin toplumsal boyutunu güçlendirdi.
