Miras bırakanın vefatıyla birlikte, geriye kalan mal varlığı ve borçlar mirasçılara geçer. Ancak bazen miras, alacakların yanında borçları da içerdiğinde, mirasçılar kendi mal varlıklarını riske atmamak için mirası reddetme hakkına sahiptir. İşte bu noktada devreye “reddi miras” müessesi girer. Türk Medeni Kanunu’na göre mirasın reddi, mirasçıların, miras bırakanın borçlarından sorumlu olmaktan kurtulmak için kullanabileceği bir hak olarak tanımlanır.
Reddi miras nasıl yapılır?
Reddi miras, mirasçıların irade açıklaması ile mümkündür ve mirasın intikalinden sonra yapılabilir. Mirasçı, miras bırakanın ölümüyle kendiliğinden mirasçılık sıfatı kazanır; bu nedenle miras reddi hakkı ancak bu andan itibaren doğar. Mirasçı, bu hakkını yazılı veya sözlü olarak, miras bırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesine beyan ederek kullanabilir. Beyanın kayıtsız ve şartsız olması gerekir; miras kısmen reddedilemez.
Hukuka göre, mirasın reddi için mirasçının fiil ehliyetine sahip olması gerekir. Tam ehliyetsizler için yasal temsilcinin beyanı geçerlidir, vesayet altındakilerde ise mahkeme izni gerekir. Ayrıca mirası reddeden mirasçının, mirasçı olma hakkı sona erdiği için bu karar geri alınamaz; yalnızca yanılma, aldatma veya korkutma gibi özel durumlarda iptal talep edilebilir.
3 ay içinde reddi miras yapılmazsa ne olur?
Reddi miras için belirlenen hak düşürücü süre, mirasçıların mirası reddetmeye başladığı andan itibaren üç aydır. Bu süre zarfında mirası reddetmeyen kişi, mirası kayıtsız ve şartsız kabul etmiş sayılır. Resmi tereke defteri tutuluyorsa, ret süresi bir aya indirilebilir. Mirasçıların daha sonra gelen mirasçılar lehine reddi de mümkündür; böylece reddeden mirasçının yerine geçen kişiler, mirası kabul veya red hakkını kullanabilirler.
Hükmen reddi miras
Reddi mirasın bir türü de “hükmen reddi”dir. Bu durumda, miras bırakanın borca batık olduğu ölüm anında açıksa veya resmen tespit edilmişse, mirasçının herhangi bir beyanına gerek kalmadan miras reddedilmiş sayılır. Bu hüküm, mirasçıların ve alacaklıların haklarını güvence altına almak amacıyla kanunda düzenlenmiştir.
Reddi miras yapınca borç kime kalır?
Mirasın reddi, miras bırakanın ölümünden itibaren üç ay içinde yapılmalıdır. Bu sürede mirası reddeden kişi, hem mirastan hem de borçlardan tamamen kurtulur. Örneğin, bir çocuk mirası reddederse, babasından kalan mal varlığına ve borçlara hiçbir şekilde dahil olmaz.
Mirası kabul eden çocuk ise, hem mirastan pay alır hem de miras bırakanın borçlarını ödemekle yükümlü olur. Bu noktada önemli olan detay şudur: Mirasın reddi borcu başka birine aktarmıyor; borç, mirası kabul eden mirasçılara kalıyor. Ancak çocuğun, babasının kefili veya garantörü olduğu durumlarda bu kural değişebilir; borç, bu özel hallerde çocuğu etkileyebilir.
