ABD Başkanı Donald Trump, İskoçya ziyareti öncesinde Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada, Gazze'de yürütülen ateşkes görüşmelerinin başarısızlığa uğramasında Hamas’ı suçladı. Trump, “Gazze'deki müzakerelerden çekildiler. Hamas için çok kötü oldu. Gerçekten bir anlaşma yapmak istemiyorlardı” ifadelerini kullandı.
Trump, birçok esirin kurtarıldığını ancak Hamas’ın kalan yaklaşık 20 esir nedeniyle anlaşmaya yanaşmadığını öne sürdü. “Son rehineleri kurtardıktan sonra ne olacağını biliyorlardı, bu yüzden çekildiler” diyen Trump, adını anmadan İsrail’in “savaşarak Gazze’yi temizlemek zorunda kalacağını” da belirtti.
ABD Doha ekibini geri çekti
Trump’ın açıklamalarından önce, ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Katar’ın başkenti Doha’daki ateşkes müzakere ekibinin geri çağrıldığını duyurmuştu. Witkoff’un açıklaması, müzakerelerde tıkanıklık yaşandığını ortaya koymuştu.
Gazze'de müzakereler nasıl yürüdü?
Daha önce ABD Başkanı Trump, İsrail’in Gazze’de 60 günlük bir ateşkesi kabul ettiğini duyurmuştu. Katar ve Mısır aracılığıyla Hamas’a sunulan teklif sonrası Hamas, teklife olumlu yanıt verdiğini ve müzakerelere hazır olduğunu açıklamıştı.
Ancak İsrail, Hamas’ın Katar önerisinde yaptığı değişiklikleri “kabul edilemez” bulmuştu. Buna rağmen İsrail heyeti müzakereler için Doha’ya gitmişti.
Tıkanma noktası: İşgal ve sürgün planı
Doha’daki görüşmelerde tarafların birçok konuda uzlaştığı ancak İsrail’in Gazze sınırındaki işgalini sürdürme ısrarının müzakereleri çıkmaza soktuğu bildirildi.
İsrail, Refah kentinde ateşkes olsa bile işgale devam etmekte kararlı olduğunu belirtmiş; hatta Filistinlileri başka ülkelere sürgün etmek amacıyla bir "toplama kampı" kurulması planından söz etmişti.
Hamas'ın esir takası talebi
Axios’un haberine göre, Hamas; 10 sağ İsrailli esire karşılık, İsrail’in elinde tuttuğu 200 müebbet hapis cezası almış Filistinli ile 7 Ekim 2023 sonrası tutuklanan 2 bin esirin serbest bırakılmasını talep etti. İsrail tarafı bu talebi “kabul edilemez” bulduğunu ABD’li yetkililere iletti.
Bu gelişmelerin ardından İsrail müzakere heyetini “istişarelerde bulunmak üzere” geri çağırdı.
“Tel Aviv hızlı ve ciddi olmalı”
Filistin asıllı Amerikalı iş insanı ve arabulucu Bishara Bahbah, Hamas’ın teklifine olumlu ve gerçekçi yanıt verdiğini belirtti. Bahbah, “Tel Aviv ciddi ve hızlı şekilde müzakerelere dönmeli” çağrısı yaptı.
