TBMM Dilekçe Komisyonu tarafından kamuoyuyla paylaşılan son veriler, vatandaşların mevzuat değişikliklerine yönelik beklentilerini kapsamlı bir şekilde ortaya koydu. Meclis’e gönderilen toplam 27 bin 530 dilekçede; istihdam şartları, askerlik sistemi, engelli hakları ve ekolojik düzenlemeler öncelikli başlıklar olarak sıralandı. Sunulan dosyalar arasında mesai günlerinin yeniden planlanması, annelik izni süresinin 24 haftaya çıkarılması ve bedelli askerlik maliyetlerinin aşağı çekilmesi gibi sosyal ve ekonomik talepler yoğunluk gösterdi.
Çalışma hayatı ve aile odaklı model beklentisi
İş yaşamında yenilikçi yaklaşımların uygulanmasını bekleyen yurttaşlar, uzaktan çalışma ve esnek mesai modellerinin yasal zemine oturtulmasını istiyor. Komisyona sunulan görüşlerde, ebeveynlerin çocukları 5 yaşını doldurana kadar uzaktan çalışabilmesi ve doğum sonrası ücretli izinlerin uzatılması gibi aile yapısını destekleyici öneriler dikkat çekti. Özellikle 2025 yılı içerisinde doğum yapacak kadınların bu olası haklardan yararlandırılması ve kadın çalışanlar için mesai saatlerinin optimize edilmesi yönündeki talepler istatistiklerde önemli bir yer tuttu.
Evli bireyler ve uzman çavuşlar için askerlik talepleri
Savunma hizmetlerine dair iletilen dilekçelerde, evli vatandaşların mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik öneriler ağırlık kazandı. Bu kapsamda, evli yükümlülerin askerlik görevlerini ikametgahlarına yakın bölgelerde ifa etmeleri ve görev süresince kendilerine asgari ücret tutarında ödeme yapılması teklif edildi. Ekonomik kolaylıklar başlığı altında ise çalışan ve evli olan bireylerin bedelli askerlik ücretlerinden muaf tutulması ya da indirim sağlanması gibi talepler Meclis gündemine girdi. Ayrıca uzman çavuşların özlük haklarında iyileştirme yapılması konusu da savunma alanındaki başvurular arasında yer aldı.
Engelli hakları ve çevre düzenlemelerinde revizyon isteği
Engelli bireylerin haklarına yönelik başvurularda hem ibare değişikliği hem de ekonomik destek talepleri vurgulandı. Anayasa metninde geçen "özürlü" kelimesinin "engelli" olarak değiştirilmesi istenirken, işitme engelli vatandaşların da Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) muafiyeti kapsamına alınması gerektiği ifade edildi. Sosyal yaşam kalitesini artırmaya yönelik olarak ise yeme-içme mekanlarının açık alanlarındaki tütün kullanım yasağının kapsamının genişletilmesi ve çevre suçlarına yönelik yaptırımların ağırlaştırılması komisyona sunulan diğer başlıklar oldu.
Başvuruların profili ve yasama süreci
Dilekçe Komisyonu, incelenen binlerce talebin büyük bir bölümünün ancak kanun değişikliğiyle hayata geçirilebileceğini saptadı. Anayasal sınırlar gereği kanun teklifi verme yetkisinin milletvekillerinde bulunması nedeniyle bu taleplerin doğrudan komisyon kararıyla yasalaşamayacağı, fakat yasama faaliyetleri için veri tabanı oluşturacağı kaydedildi. Verilere göre başvuruların yüzde 85’i dijital kanallar üzerinden gerçekleştirilirken, dilekçe veren erkeklerin sayısının kadınlardan üç kat daha fazla olduğu saptandı.
