Anayasa Mahkemesi (AYM), Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın döviz, banknot, hisse senetleri ve tahvillerinin alım ve satımının, Türk parasının değerinin korunmasıyla ilgili karar alma yetkisinin yer aldığı kanun hükmünü iptal etti. Konuya ilişkin karar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Danıştay anayasaya aykırı bulmuştu
Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kuruluşlarının faaliyet esaslarını düzenleyen yönetmeliğin 21. maddesi ve dayanak aldığı 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un 1. maddesi, Danıştay 13. Dairesi tarafından Anayasa’ya aykırı bulunmuş ve iptali için AYM’ye taşınmıştı.
AYM’nin iptal gerekçesi
Mahkeme, ilgili kuralın Cumhurbaşkanına döviz, banknot, hisse senetleri, kıymetli maden ve taşların alım satımı, ihracı veya ithali ile Türk parasının değerinin korunması konusunda karar alma yetkisi verdiğini belirtti. Bu yetkinin, kişilerin mülkiyet hakkı, sözleşme özgürlüğü ve teşebbüs özgürlüğünü doğrudan etkilediği vurgulandı.
Cumhurbaşkanına tanınan bu yetkinin kanunda yeterli çerçeve çizilmeden geniş şekilde verilmesinin yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesine aykırı olduğunu vurgulayan AYM, karar gerekçesini şu ifadelerle duyurdu:
"Bu nedenle kural kapsamındaki karar alma yetkisi konusundaki kanuni çerçeve oluşturma yükümlülüğünün daha katı olduğu söylenebilir. Kuralla Cumhurbaşkanına, ekonomik faaliyetlerin önemli bir kısmını, yani döviz ve değerli malların ticaretini ve hareketini doğrudan etkileyen kararlar alabilme yetkisi verilmiştir. Bununla birlikte geniş bir düzenleme alanını kapsayan bu yetkinin nasıl kullanılacağına, hangi şartlar altında ve hangi ilkeler doğrultusunda uygulanacağına dair kanunda yeterli bir çerçeve çizilmemiştir. Kanun, yalnızca Türk parasının kıymetinin korunması amacıyla kararlar alınabileceğini belirtmekte ancak bu yetkinin sınırlarını belirleyen somut ilkeleri ortaya koyamamaktadır.
Bu itibarla kural kapsamında döviz, banknot, hisse senetleri ve tahvillerin alım ve satımının ve bunlar ile kıymetli madenler ve kıymetli taşlarla bunlardan yapılmış ya da bunları içeren her türlü eşya ve kıymetlerin ve ticari senetlerle ödeme sağlamak için kullanılan her türlü araç ve belgenin ülke dışına çıkarılması veya ülkeye getirilmesinin düzenlenmesi, sınırlandırılması ve Türk parasının değerinin korunması hususlarıyla ilgili temel ilke ve esaslar kanunda belirlenmeksizin Cumhurbaşkanına doğrudan düzenlenme yapma yetkisi verilmesinin yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesiyle bağdaşan bir yönü bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa’nın 7. maddesine aykırıdır. İptali gerekir. İptal hükmünün kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür."
