Kurtuluş Savaşı’nın zaferle noktalanmasının ardından yeni kurulacak Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti konusunda arayışlar 100 yılı aşkın bir süre önce başladı. İsmet İnönü ve dört arkadaşının verdiği yasa önerisi, 13 Ekim 1923 tarihinde olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kabul edildi ve Ankara, Türkiye Cumhuriyeti’nin kalbi oldu. Cumhuriyetin kurucusu Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Ankara’nın Başkent oluşunu, “Büyük başarılar için büyük mekanlara gerek yok” sözleriyle ilan etti.
Ankara neden Başkent seçildi?
Ankara’nın başkent seçilmesinin ardında birçok stratejik neden bulunuyordu. Şehir, o dönemde ülkenin tüm cephelerine eşit uzaklıkta konumlanmıştı ve bu özelliğiyle bağımsızlık mücadelesinin etkin bir biçimde yönetilebileceği güvenli bir merkez olarak öne çıkıyordu.
Ayrıca Ankara’nın ulaşım imkânları, iklimi, gelişme potansiyeli ve savunulabilir coğrafi yapısı, bu tercihin en önemli gerekçeleri arasındaydı.
İstanbul’un boşaltılması sonrası gündeme geldi
Lozan Barış Antlaşması’nın TBMM’nin onayından geçmesi sonrası İstanbul’da yer alan işgal kuvvetlerinin şehri boşaltmasıyla beraber ülkenin başkentinin neresi olacağı konusunda tartışmalar ortaya çıktı. Bu süreçte Atatürk’ün sağ kolu olan İsmet İnönü ile dört arkadaşı, Ankara’nın başkent olması adına Meclis’e tek maddelik bir yasa teklifi sundu.
TBMM, yasayı 13 Ekim 1923’te kabul etti ve Ankara, yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin yönetim merkezi yani başkenti ilan edildi.
Atatürk’e göre Ankara ideolojik bir tercihti
Mustafa Kemal Atatürk, kararın gerekçesini şu sözlerle özetlemişti:
“Bütün düşünceler, Yeni Türkiye’nin başkentini Anadolu’da ve Ankara şehri olarak seçme lüzumunda birleşiyordu.”
Atatürk’e göre Ankara, sadece coğrafi değil, ideolojik bir tercihti. Yeni devletin ruhu, Anadolu’nun ortasında, halkın iradesine en yakın noktada şekillenecekti.
ABB Başkanı Mansur Yavaş’tan kutlama mesajı
Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, Ankara’nın Başkent oluşunun 102. yıldönümü dolayısıyla bir kutlama mesajı yayımladı. Yavaş’ın açıklaması şöyle:
"Bağımsızlığımızın sembolü, Millî Mücadele'mizin karargâhı, Atatürk’ün bize emanet ettiği kadim şehir… Ankara, yalnızca coğrafyanın ortası değil; bağımsızlığın, aklın ve Cumhuriyet’in sönmeyen ışığıdır. Biz bu ışığı korumaya, adaleti, liyakati ve Cumhuriyet’in değerlerini sonsuza dek yaşatmaya devam edeceğiz. Ankara’mızın başkent oluşunun 102. yıl dönümü kutlu olsun."
