Dünyanın dört bir yanında oynanan ‘taş–kağıt–makas’ oyununun yalnızca şansa dayandığını düşünüyorsanız, bilim insanları yanıldığınızı söylüyor. Avustralya’daki Western Sydney Üniversitesi araştırmacıları, oyunda kazanma olasılığını artıran bilimsel bir strateji bulduklarını açıkladı.
Beyinler Aynı Anda Tarandı
Oxford yayınlarından çıkan Social Cognitive and Affective Neuroscience dergisinde yayımlanan çalışmada, 15 bin oyun turu incelendi. Araştırmacılar, oyuncuların beyin aktivitelerini aynı anda izlemeye yarayan “çift taraflı beyin taraması” (Hyperscanning) tekniğini kullandı.
Sonuçlar çarpıcıydı: Katılımcıların çoğu “taş” seçeneğini tekrarlamaya meyilliydi. “Kağıt” veya “makas” tercih edenler bile tamamen rastgele davranamadı. İnsan beyni, farkında olmadan öngörülebilir bir model oluşturdu.
Kazananlar Geçmişi Unutuyor
Araştırma ekibinden Dr. Denise Morel, kaybeden oyuncuların beyin aktivitelerinde önceki raundların izlerinin belirgin olduğunu söyledi. Buna karşılık kazananların beyinleri, geçmiş deneyimlerden tamamen kopuktu.
“İnsanlar tahmin edilemez olmaya çalıştıklarında bile başarısız olurlar. Beyin, geçmişe dayalı kararlar vermeye programlanmıştır,” diyen Morel, bu mekanizmanın yalnızca oyunlarda değil, günlük hayatta da geçerli olduğuna dikkat çekti.
Oyun Hayatın Aynası
Bilim insanlarına göre bu sonuç, yalnızca bir oyunla sınırlı değil. Aynı zihinsel süreçler, iş görüşmelerinden ticari rekabete, hatta uluslararası siyasete kadar birçok alanda etkili.
İnsan, geçmiş deneyimlerine güvenerek hareket ettiği için öngörülebilir hale geliyor. Bu da rekabet ortamlarında dezavantaj yaratabiliyor.
“Beyin, Bilgisayar Gibi Çalışmıyor”
Çalışmaya katılan profesör Tijl Grootswagers, “Beynimiz geçmişi kolayca silemez. Bu, bizi iş birliğinde güçlü ama rekabette zayıf kılar,” sözleriyle bulguları özetledi.
Araştırmacıların son önerisi ise oldukça net:
“Kazanmak istiyorsan fazla düşünme, geçmişi unut. Mümkün olduğunca rastgele ol.”