Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Berlin ve Tahran’da yaptığı açıklamalarda Rusya-Ukrayna savaşındaki barış arayışları, Türkiye’nin AB süreci, Rusya ile ilişkiler ve bölgesel güvenlik konularında önemli değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye sürece dahil
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Almanya Dışişleri Bakanı Johann David Wadephul’un davetlisi olarak gittiği Berlin’de Alman basınının sorularını yanıtladı. Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin değerlendirmeler yapan Fidan, tarafların dört yıllık yıpratma sürecinin ardından barışa daha yakın olduğunu belirtirken, Türkiye’nin de sürecin bazı boyutlarına dâhil olduğunu söyledi. Fidan, AB sürecinden bölge güvenliğine kadar pek çok başlıkta mesajlar verdi. Ardından Tahran’a geçerek İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile görüştü ve bölgesel gelişmeleri ele aldı.
"Putin ateşkese ve kapsamlı barış anlaşmasına hazır"
Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin soruları yanıtlayan Bakan Fidan, tarafların uzun süren çatışmaların ardından barışa eskisinden daha yakın olduğunu ifade etti. Fidan, “İnsanların çektiği acıların ve yıkımın boyutunu gördüler ve kendi sınırlarını fark ettiler” dedi.
Fidan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bizim anladığımız kadarıyla Putin de belirli şartlar altında ateşkesi ve kapsamlı bir barış anlaşmasını kabul etmeye hazır. Bu durum Ukrayna tarafına iletildi ve biz de bunun bazı boyutlarına angaje oluyoruz. Bu savaş Rusya’ya da çok fazla maliyet çıkarmakta.”
“Tarihi bir fırsat görüyorum”
Rusya’nın NATO ülkelerine saldırabileceğine dair istihbarat raporlarının hatırlatılması üzerine Fidan, savaşın yalnızca Ukrayna için değil, tüm Avrupa için kalıcı istikrar sağlayacak bir barış anlaşmasıyla sonlandırılabileceğini ifade etti.
Fidan, “Yeni saldırıları önlemek için tarihî bir fırsat görüyorum. Anlaşma, bir tarafın hangi nedenle olursa olsun, diğerine saldırmayacağına dair sarih taahhütler içermeli. Anlaşmaya varılabilirse, bölgede 50, 60, 70 yıl daha barış sağlanabilir. Belki daha da uzun” değerlendirmesinde bulundu.
“Komşularımızla sürekli çatışmayı göze alamayız”
Bakan Fidan, Türkiye’nin Rusya’yı bir tehdit olarak görüp görmediğine ilişkin soruya, iki ülkenin birçok sahada karşı karşıya geldiğini hatırlatarak yanıt verdi. Fidan şu ifadeleri kullandı:
“Avrupa ülkeleriyle birçok benzer deneyim yaşıyoruz. Aradaki fark şudur; biz Rusya ile diyaloğu hiçbir zaman kesmedik. Çıkarlarımız ihlal edildiğinde tepki gösteriyoruz. Ancak komşularımızla sürekli çatışma hâlinde olmayı göze alamayız.”
“AB, adım atmalı” vurgusu
Türkiye’nin AB’ye katılım sürecini değerlendiren Fidan, müzakerelerin ilerlemesi için yeni fasılların açılması gerektiğini vurguladı. Fidan, “Fasıllar açılmadan neyin yerine getirip getirilmediğine bakılamaz. Türkiye’ye uygulanan blokaj, nedenlerden değil, bazı AB üyesi ülkelerin siyasi ve ideolojik yaklaşımlarından kaynaklanıyor. Şimdi sıra AB’de. Bizim için önemli olan Türkiye’nin AB üyeliğine yönelik Avrupa’da siyasi iradenin geri dönmesidir, o zaman geri kalan çözülür. AB, adım atmalı” dedi.
Tahran'da bölgesel güvenlik ele alındı
Bakan Fidan, Tahran’daki temasları kapsamında İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ile bir araya geldi. Ortak basın açıklamasında, iki ülkenin İsrail’in bölgedeki faaliyetlerini “bir numaralı güvenlik tehdidi” olarak gördüğünü belirtti.
Fidan açıklamasında, “Amacımız İran’ın uluslararası hukuk çerçevesinde, sorunun çözümüyle beraber yaptırımlardan kurtulması ve bölgesel entegrasyonun ekonomik olarak ve diğer alanlarda olabildiğince hızlı devam etmesi” ifadelerini kullandı.
Erakçi ise bölgedeki terör tehditlerine dikkat çekerek, “PKK’nın silah bırakmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Türkiye’nin terörden arındırılmasını destekliyoruz” dedi.
