Son bir yılda paketli içme suyu fiyatlarındaki artış, vatandaşın cebini ciddi şekilde zorluyor. Başta damacana olmak üzere bütün ambalajlı sular, geçen yıla kıyasla en az yüzde 50 zamlandı.
İstanbul’da Tarife Boşta: 110 Lira Olmalı, 195 Lira’ya Çıkıyor
19 litrelik damacana suların İstanbul’da satış tarife ücreti 110 lirayı geçmemesi gerekirken, güncel fiyatlar 135 liradan başlıyor ve bazı markalarda 195 liraya kadar yükseliyor. Üstelik evde iade edilecek damacana bulunmadığında fiyatlar 250-300 liraya kadar çıkabiliyor.
Suyun Gerçek Maliyeti Sadece Yüzde 3
Araştırmalara göre 150 liraya satılan bir damacananın içindeki suyun maliyeti yalnızca 1,5 ila 3 lira arasında. Kalan 147 lira, ambalaj, nakliye, personel giderleri, pazarlama ve reklama gidiyor. Ancak sektör temsilcileri, zamları haklı çıkaracak ciddi bir maliyet artışı olmadığını belirtiyor.
Zamlar İçin Gerekçe Yok
Nakliye masrafları ve akaryakıt fiyatları son bir yılda kayda değer artış göstermedi. Personel maaşları da çoğunlukla sabit kaldı. İstanbul Sucular ve Meşrubatçılar Esnaf Odası Başkanı Ahmet Turan Akkaya, “Hiçbir gerekçe yokken yapılan zamları kabul etmiyoruz. Markaları Ticaret Bakanlığına şikâyet ettik” diyerek tepki gösterdi.
Yabancı Firmalar Piyasayı Kontrol Ediyor
Pazarda yerli markaların neredeyse yok denecek kadar az olduğunu belirten Akkaya, “İçme suyu gibi stratejik bir ürünün yabancı şirketlerin kontrolünde olması hem fiyat hem de sağlık açısından manipülasyona açık bir durum” dedi. Türkiye’de 22 su firması yabancılara ait ve pazarın büyük bölümünü ellerinde tutuyor.
Cezalar Yetersiz, Kartel Sistemi Devam Ediyor
Rekabet Kurumu, sektördeki iki büyük firmaya ortak fiyat politikası uyguladıkları gerekçesiyle Mayıs ayında 26 milyon TL ceza kesti. Ancak uzmanlar, bu miktarın yüksek cirolara karşı caydırıcı olmadığını ve fiyat rekabeti yerine sessiz bir kartel düzeninin oluştuğunu söylüyor.
Fiyat artışlarının yanı sıra, hijyen ve hizmet kalitesi de dikkat çeken bir diğer problem. Tüketiciler, bazı damacana suların kirli, yosunlu veya kötü kokulu olduğunu belirtiyor. Kurye çalışanları da zorlu teslimat koşulları nedeniyle memnuniyetsizlik yaşıyor.