Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, çalışanların maaşlarının bir bölümünün SGK’ye bildirilmemesinin uzun vadede ciddi kayıplara yol açtığını belirtti. Özellikle elden ödeme yoluyla alınan maaşların primlerinin düşük gösterilmesinin, emekli aylıklarını kalıcı olarak düşürdüğünü ifade eden Erdursun, hak kaybı yaşayan çalışanların Hizmet Tespit Davası açarak eksik primlerini düzeltebileceğini söyledi.
Eksik primler kalıcı gelir kaybına neden oluyor
Erdursun’a göre, maaşının bir kısmını elden alan ve primleri düşük bildirilen çalışanlar, yıllar içinde emekli aylıklarının azalması nedeniyle yaşam standartlarında kalıcı kayıplar yaşayabiliyor. “Bu durum, çalışanların emeklilikte hak ettiği geliri alamamalarına yol açıyor” diyen Erdursun, eksik prim bildiriminin sadece kısa vadeli değil, uzun vadede de ciddi mali sonuçlar doğurduğunu vurguluyor.
Hizmet Tespit Davası ile Haklar Korunabiliyor
Eksik primlerden dolayı mağdur olan çalışanlar, Hizmet Tespit Davası açarak haklarını geri alabiliyor. Bu davada çalışanların kanıt olarak sunabilecekleri başlıca unsurlar şunlar:
- Elden ödeme aldıklarını belgeleyen dokümanlar,
- Primlerinin düşük bildirildiğini gösteren kayıtlar,
- Gerçek maaş seviyelerini kanıtlayan banka kayıtları veya yazışmalar,
- Tanık beyanları ve diğer resmi belgeler.
Davanın kazanılması durumunda SGK, eksik primleri işverenden tahsil ediyor, emekli aylığını yeniden hesaplıyor ve geçmiş farkları çalışana geri ödüyor.
SGK denetimleri artıyor
Erdursun, SGK’nın özellikle asgari ücret üzerinden uzun süreli bildirim yapılan işyerlerini denetim altına aldığını belirtiyor. Denetmenler, çalışanların görev ve pozisyonlarını inceleyerek elden ödeme ve düşük prim bildirimi gibi uygulamaları tespit edebiliyor. Bu nedenle asgari ücret bildirimi artık bir risk göstergesi olarak kabul ediliyor.
İşverenler için hukuki ve mali riskler
Erdursun, işverenlerin bu riskleri ortadan kaldırmak için bazı önlemler alması gerektiğini vurguluyor:
- Ücretlerin tamamını resmi olarak bordroya yansıtmak,
- Gerçek ücret üzerinden prim bildirmek,
- Elden ödeme uygulamasını sonlandırmak,
- Bordro süreçlerini şeffaf ve belgeli hâle getirmek.
Bu önlemler sayesinde işverenler hem hukuki hem de mali riskleri azaltabiliyor.
Çalışanlar için yol haritası
Elden ödeme aldığını belgeleyen çalışanların yapması gerekenler:
- Tüm ödeme ve banka kayıtlarını saklamak,
- Pozisyonlarına göre emsal ücret araştırması yapmak,
- Sosyal güvenlik uzmanlarından destek alarak emekli maaşlarını yeniden hesaplatmak,
- Gerekirse Hizmet Tespit Davası yoluna başvurmak.
Erdursun, çalışanların haklarını korumak için tüm belgeleri titizlikle saklamalarının ve uzman desteği almalarının önemine dikkat çekiyor.
Danışmanlık artık zorunlu
Sosyal güvenlik ve iş hukuku alanındaki karmaşıklığın arttığını belirten Erdursun, hem çalışanların hem de işverenlerin profesyonel danışmanlık almasının artık zorunlu hâle geldiğini söylüyor:
“Bugün Türkiye’de en güvenli yol, mevzuata uygun hareket etmek, doğru bilgi almak ve uzman rehberliğinde ilerlemektir.”
Erdursun’un açıklamaları, hem çalışanları hem de işverenleri doğru uygulamalar konusunda uyarmayı hedefliyor ve eksik prim bildiriminin uzun vadede ciddi kayıplara yol açabileceğini ortaya koyuyor.
