İstanbul, yaklaşık 16 milyonluk nüfusunun su ihtiyacını sınırları içindeki ve komşu illerdeki barajlardan karşılıyor. Kentin su yönetimi İSKİ (İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi) tarafından yürütülse de, büyük barajların inşasında genellikle DSİ (Devlet Su İşleri) imzası bulunuyor. İstanbul'a su sağlayan 10 ana baraj bulunuyor ve bunlar Avrupa Yakası, Anadolu Yakası ve İstanbul dışındaki Istrancalar bölgesi olmak üzere üç ana grupta toplanıyor.
En büyük kaynak: Ömerli Barajı
Anadolu Yakası'nın ve tüm İstanbul'un en büyük su kaynağı olan Ömerli Barajı, Riva Deresi üzerinde yer alıyor.
- Kapasite: 235 milyon metreküp (İstanbul'un en büyüğü)
- Yapım Tarihi: 1968-1972
- İnşa Eden: DSİ
- Konum: Çekmeköy (Anadolu Yakası)
- Önemi: Tek başına İstanbul'un su kapasitesinin yaklaşık üçte birini oluşturuyor ve hem Anadolu hem Avrupa yakasına su verebiliyor.
Tarihi ve stratejik öneme sahip Terkos Barajı
Osmanlı döneminden bu yana kentin su kaynağı olan Terkos (Durusu), doğal bir gölün setlenmesiyle modern bir baraj haline getirildi.
- Kapasite: 162 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 1883 (İlk tesis), 1972 (Modern baraj sistemi)
- İnşa Eden: Fransız şirketleri (Tarihi), DSİ/İSKİ (Modern dönem)
- Konum: Arnavutköy (Avrupa Yakası)
Avrupa yakasının diğer devleri: Büyükçekmece ve Sazlıdere
Avrupa yakasındaki nüfus yoğunluğunu besleyen iki kritik baraj daha bulunuyor. Denizle bağlantısı kesilerek oluşturulan Büyükçekmece ve daha kuzeyde yer alan Sazlıdere.
Büyükçekmece Barajı
- Kapasite: 148 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 1983-1988
- İnşa Eden: DSİ
- Konum: Büyükçekmece
Sazlıdere Barajı
- Kapasite: 88 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 1991-1996
- İnşa Eden: DSİ
- Konum: Arnavutköy-Başakşehir sınırı
Anadolu yakasının diğer kritik barajları: Darlık ve Elmalı
Ömerli'den sonra Anadolu yakasındaki en önemli kaynak Darlık Barajı'dır. Elmalı ise kentin en eski barajlarından biri olma özelliğini taşır.
Darlık Barajı
- Kapasite: 107 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 1986-1989
- İnşa Eden: İSKİ / DSİ
- Konum: Şile
Elmalı 2 Barajı
- Kapasite: 9.6 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 1952-1955
- İnşa Eden: İSKİ (Dönemin İstanbul Sular İdaresi)
- Not: Elmalı 1 Barajı 1893 yılında yapılmış olup şu an aktif kullanımda değildir, sistem Elmalı 2 üzerinden yürümektedir.
Istrancalar sistemi: Kazandere ve Pabuçdere
İstanbul sınırları dışında, Kırklareli Vize bölgesinde yer alan ve "Istrancalar Sistemi" olarak adlandırılan barajlar, kurak dönemlerde kentin sigortası niteliğindedir.
Pabuçdere Barajı
- Kapasite: 58 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 2000
- İnşa Eden: DSİ
Kazandere Barajı
- Kapasite: 17 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 1997
- İnşa Eden: DSİ
Istrancalar (Düzdere, Kuzuludere, Büyükdere vb.)
- Kapasite: 6.2 milyon metreküp (Toplam sistem kapasitesi değişkendir)
- Yapım Tarihi: 1995-1997
- İnşa Eden: DSİ / İSKİ
Alibey Barajı
Kemerburgaz bölgesinde bulunan Alibey Barajı, hem içme suyu sağlamakta hem de çevresindeki ormanlık alanla rekreasyon bölgesi işlevi görmektedir.
- Kapasite: 34 milyon metreküp
- Yapım Tarihi: 1975-1983
- İnşa Eden: DSİ
- Konum: Sultangazi / Eyüpsultan
Ek kaynaklar: Melen ve Yeşilçay regülatörleri
Barajların dışında İstanbul'un su güvenliği için "Regülatör" adı verilen sistemler de hayati önem taşıyor. Özellikle Sakarya'dan su getiren Melen Sistemi ve Yeşilçay Regülatörü, barajlarda su biriktirmek yerine akarsu suyunu doğrudan şehre veya barajlara pompalayarak İstanbul'un su ihtiyacının büyük bir kısmını karşılıyor. Özellikle kurak geçen yıllarda bu regülatörlerden gelen su, baraj seviyelerini dengede tutmak için kullanılıyor.
