Kan bağışı, hayat kurtaran bir uygulama olsa da herkes için uygun değildir. Bazı sağlık koşulları, kalıcı veya geçici olarak kan bağışını engelleyebilir. İşte dikkat edilmesi gereken durumlar…
Kan vermek için şartlar nelerdir?
Kan bağışı yapacak kişilerin genel sağlık durumu iyi olmalıdır. 18-65 yaş arası, vücut ağırlığı en az 50 kg olan kişiler bağışçı olabilir. Kan basıncı, nabız ve vücut sıcaklığı ölçülerek uygunluk değerlendirilir. Geçici hastalıklar veya cerrahi müdahaleler sonrası belirli süreler beklenir. Örneğin grip veya ateşli hastalıklardan sonra 2 hafta, antibiyotik kullanımından sonra 48 saat geçmesi gerekir.
Kimler kesinlikle kan veremez?
Bazı hastalıklar ve sağlık geçmişi, kişinin ömür boyu kan bağışçısı olmasını engeller:
- Hepatit B ve C, AIDS: Bu hastalıkları geçirenler kan bağışında bulunamaz.
- Otoimmün hastalıklar ve kanama eğilimi: Kanama diatezi olanlar ve bazı otoimmün hastalıkları bulunanlar ömür boyu kan veremez.
- Kronik hastalıklar: Kronik bronşit, kronik böbrek ve karaciğer yetmezliği, malign hastalıklar donörlük için engeldir.
- Kalp hastalıkları: Aort stenozu, anevrizma, kardiyomiyopati, kalp yetmezliği ve ağır aritmiler bağış için uygun değildir.
- Epilepsi ve bazı cerrahi geçmişler: Epilepsi hastaları, mide rezeksiyonu geçirenler ve organ nakli olanlar kan bağışçısı olamaz.
- Şeker hastalığı: İnsülin kullanan diyabetliler bağışçı olamaz.
Kızılay hangi durumlarda kan almaz?
Kızılay, güvenli bağış ve kan sağlığı açısından bazı durumlarda kan bağışı kabul etmez. Bazı durumlarda kan bağışı sadece belirli bir süre ertelenir:
- Aşılar ve hastalıklar: Suçiçeği, kızamık, kabakulak gibi attenüe aşılar sonrası 4 hafta, Hepatit B aşısı sonrası 1 hafta beklenir. Grip veya ateşli hastalıklar sonrası 2 hafta süreyle kan bağışı yapılamaz.
- Alkol ve ilaç kullanımı: Alkol alımından 12 saat sonra, antibiyotik kullanımından 48 saat sonra kan bağışı yapılabilir. Aspirin ise sadece trombosit bağışında 5 gün kısıtlama getirir.
- Dövme, piercing ve delici takılar: Yapıldıktan sonra 12 ay süreyle bağış kabul edilmez.
- Hayvan ısırıkları ve kuduz riski: Evcil hayvan ısırıkları iyileşene kadar, diğer hayvanlarda ise 12 ay beklenir.
- Cerrahi ve diş müdahaleleri: Büyük ameliyatlar sonrası 1 yıl, diş çekimi veya kanama olan müdahalelerden sonra en az 7 gün beklenir.
Sigara içen biri kan verebilir mi?
Sigara kullanımı, kan bağışını engellemez. Ancak bağışçı, kan verme sırasında sigaranın etkisinde olmamalıdır. Sigara içen kişilerin mümkünse bağıştan önce bir süre sigara içmemesi önerilir, böylece kan ve damar sağlığı açısından daha güvenli bir bağış süreci sağlanır.
