Modern tıp, yaşlanmayı bir "hastalık" olarak tanımlayıp tedavi etmeye çalışırken; okyanusun derinliklerinde bir canlı, bu süreci milyonlarca yıldır tersine çeviriyor.
Sadece 4,5 milimetre boyundaki Turritopsis dohrnii, fiziksel bir saldırıya uğramadığı veya hastalanmadığı sürece teorik olarak sonsuza kadar yaşayabiliyor. Bilim insanları, bu canlının genetik şifresini çözerek insan yaşlanmasını durdurup durduramayacağımızı araştırıyor.
Hücrelerin zamandaki yolculuğu: Transdiferansiyasyon
Bu deniz anasını ölümsüz kılan temel süreç, biyolojide "transdiferansiyasyon" olarak adlandırılan nadir bir yetenektir. Canlı, yaşlandığında veya hayati bir tehditle karşılaştığında, özelleşmiş hücrelerini (kas, sinir veya deri hücreleri) yeniden kök hücre benzeri bir yapıya dönüştürerek polip evresine, yani yaşam döngüsünün en başına geri dönüyor.
İspanya'daki Oviedo Üniversitesi'nden Biyokimya Profesörü Carlos López-Otín, gerçekleştirdiği kapsamlı genom haritalama çalışmasında, bu canlının DNA onarımı ve telomer korunmasıyla ilgili genlerinin, diğer türlere göre çok daha aktif olduğunu ortaya koydu.
"İnsan hücreleri için bir yol haritası olabilir"
Uzmanlar, bu minik canlının genetik mekanizmasının kanser ve rejeneratif tıp (yenileyici tıp) alanında devrim yaratabileceğine inanıyor. Deniz biyoloğu Dr. Maria Pia Miglietta, bu sürecin sadece bir hücre yenilenmesi değil, hücrenin kimliğini tamamen değiştirmesi olduğunu vurguluyor. Ancak, insan kompleksindeki hücrelerin bu tür bir dönüşüme aynı tepkiyi verip vermeyeceği hala büyük bir tartışma konusu.
Bilim dünyası, deniz anasındaki bu "genetik geri sarma" tuşunu insan DNA’sındaki hasarlı dokuları onarmak için kullanmanın yollarını arıyor.
Ölümsüz değil
Turritopsis dohrnii, “ölümsüz denizanası” olarak anılsa da bilimsel açıdan mutlak bir ölümsüzlük sunmuyor. Bu tür, yaşam döngüsünü tersine çevirerek biyolojik yaşlanmayı geri alabilme yeteneğine sahip olsa da, okyanustaki avcılar, çevresel tehditler ve hastalıklar nedeniyle fiziksel olarak yok edilebiliyor. Yani yaşlanmıyor olması, dış etkenlere karşı bağışıklık kazandığı anlamına gelmiyor. Bilim dünyası açısından Turritopsis dohrnii, “asla ölmez” bir canlıdan çok daha fazlasını ifade ediyor.
