Eğer evinizde bir sarman (turuncu tekir) besliyorsanız, muhtemelen onun diğer kedilere benzemeyen, kuralları hiçe sayan ve bazen mantık sınırlarını zorlayan bir kişiliği olduğunu biliyorsunuzdur.
Popüler kültürde "tek bir beyin hücresini paylaşan kediler" olarak mizah konusu olan sarmanlar, aslında genetik bir piyangonun sonucudur. Bilim insanları ve kedi davranışı uzmanları, bu rengin ardındaki DNA diziliminin davranışsal bir yansıması olup olmadığını tartışıyor.
İşte sarman kedileri "evin yaramaz çocuğu" yapan o gizli sırlar…
X kromozomunun turuncu mirası
Sarman kediler hakkındaki en şaşırtıcı istatistik, yaklaşık her 5 turuncu kediden 4'ünün erkek olmasıdır. Bunun nedeni, turuncu rengi belirleyen "O" (Orange) geninin X kromozomu üzerinde taşınmasıdır. Erkek kediler (XY), annelerinden tek bir turuncu gen aldıklarında tamamen turuncu olurlar. Dişilerin (XX) turuncu olması için ise hem anneden hem babadan bu geni alması gerekir; aksi halde "kaliko" veya "kaplumbağa kabuğu" renginde olurlar.
Erkek egemen bu nüfus yapısı, aslında "yaramazlık" dediğimiz davranışın temelini oluşturabilir. Memeli dünyasında erkek bireyler genellikle daha fazla risk alma, daha yüksek enerji ve daha baskın karakter sergileme eğilimindedir. Sarmanların çoğunun erkek olması, bu "hiperaktif" imajın tüm türe yayılmasına neden oluyor.
Karakter analizleri ne diyor?
2015 yılında yapılan bir araştırma, kedi sahiplerinin turuncu kedileri diğer renkli kedilere göre çok daha "arkadaş canlısı" ve "sosyal" olarak tanımladığını ortaya koydu. Ancak bu sosyallik beraberinde bir "korkusuzluk" getiriyor. Sarmanlar, merak duyguları çok yüksek olduğu için tehlikeli bölgelere girmeye, yükseklerden atlamaya veya evin içinde beklenmedik kaoslar çıkarmaya daha meyillidir. Bilim insanları, bu rengi belirleyen genlerin, beynin risk yönetimi ve ödül mekanizmasıyla bağlantılı olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.
Köy hayatından apartman dairesine
Bazı evrimsel biyologlar, turuncu rengin vahşi doğada daha az kamufle olduğunu, bu yüzden bu kedilerin hayatta kalmak için daha "kurnaz" ve "atak" olmak zorunda kaldığını öne sürüyor. Tarihsel olarak bakıldığında, Vikinglerin turuncu kedileri özellikle sevdikleri ve onları gemilerinde taşıyarak dünyaya yaydıkları bilinmektedir. Belki de o meşhur sarman yaramazlığı, yüzyıllar öncesinin savaşçı ruhundan gelen bir mirastır.