Yeniçeriler Alevi mi, Türk mü? Sultan II. Mahmud döneminde 1826’daki Vaka-i Hayriye ile kaldırılmaları, Osmanlı tarihinde dönüm noktasıdır. Yeniçerilerin kimlerden oluştuğu, inanç yapısı ve kendi padişahlarını nasıl devirdiğiyle alakalı tüm soruların cevabı bu yazıda…
Yeniçeriler kimlerdir?
Yeniçeriler, Osmanlı İmparatorluğu'nda 14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar varlığını sürdüren, padişahın özel ordusu olarak görev yapan elit askerlerdir. Genellikle "Kapıkulu" askeri sınıfının bir parçası olan Yeniçeriler, başlangıçta devşirme sistemiyle Hristiyan kökenli çocuklardan seçilip Müslümanlaştırılarak sıkı bir eğitimle yetiştirilirdi.
Yeniçerilerin özellikleri ve görevleri
- Kuruluş: I. Murad döneminde (14. yüzyıl sonları) kurulmuşlardır. Devşirme sistemiyle toplanan gençler, Acemi Ocağı'nda eğitilip Yeniçeri Ocağı'na alınırdı.
- Görevleri: Padişahın şahsi muhafızlığını yapmak, savaşlarda ön saflarda yer almak ve imparatorluğun güvenliğini sağlamak.
- Örgütlenme: Yeniçeri Ocağı, disiplinli bir hiyerarşiye sahipti. Başlarında "Yeniçeri Ağası" bulunurdu.
- Silah ve Taktik: Tüfek, kılıç ve yay gibi silahlar kullanır, piyade olarak etkili taktikler geliştirirlerdi.
- Kültürel Etki: Yeniçeriler, sadece askeri değil, siyasi ve sosyal hayatta da etkili oldular. Zamanla güçlenerek padişahlara karşı isyanlar çıkardılar.
19. yüzyılda, II. Mahmud döneminde (1826), Yeniçeri Ocağı, modernleşme reformlarına direnç gösterdikleri ve isyanlar çıkardıkları için "Vaka-i Hayriye" olayıyla kaldırıldı ve yerine modern bir ordu kuruldu.
Yeniçeriler kimin eseri?
Ahmet Mithat Efendi, 1872’de kaleme aldığı Yeniçeriler adlı tarihî romanı ile bu askeri sınıfı ilk kez detaylı bir edebî eserde işleyen yazardır.
Yeniçeriler devşirme mi?
Yeniçeriler devşirme sistemiyle; Rumeli ve Anadolu’daki Hristiyan ailelerden toplanan genç erkeklerden oluşturulmuştur. Ayrıca pençik sistemiyle de asker temin edilmiştir.
Yeniçeriler Alevi mi?
Resmî yapıları itibarıyla Bektaşi tekkelerine yakınlık duymuş, Bektaşî kültürüyle yetiştirilmişlerdir; bu durum “Alevî” kimliği tartışmalarına yol açsa da, temel inanç sistemleri İslâm içindedir.
Yeniçeriler Türk mü?
Kökenleri itibarıyla devşirme sistemiyle Hristiyan çocukları tarafından oluşturulsa da, Osmanlı’yı güçlü şekilde temsil eden Türk asker sınıfı olarak görev yapmışlardır.
Yeniçeriler tarafından öldürülen padişah kimdir?
Yeniçeriler, 1595 yılında III. Mehmet’e karşı ayaklanarak onu korkutmuş, ancak öldüren padişah III. Murad döneminde ordu içinde kopan kargaşada bizzat kendileri tarafından suikasta uğramıştır. Bu tarihte Yeniçeriler, padişahı öldürerek tarihte bir ilk yaşatmışlardır.
