Gece saatlerinde İran’a yönelik son zamanların en kapsamlı hava saldırısını düzenleyen İsrail, İran Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami’yi öldürdü. Ayrıca İran Genelkurmay Başkanı’nın da saldırılarda öldüğü İran basınının manşetlerinde yer aldı. İran’ın dini lideri Ali Hamaney, İsrail’in sert bir yanıt alacağını bildirdi.
İran, İsrail saldırılarına 100 dron ile karşılık verdi
AFP’ye göre, İsrail’in saldırısının hemen ardından İran, yaklaşık 100 insansız hava aracı (İHA) ile İsrail’e karşılık verdi. İsrail ordusu bu İHA’ları engellemeye çalışırken, İran’ın misillemesinin başladığına dair haberler uluslararası basında yankı buldu. İngiltere merkezli The Times gazetesi, İran’ın İsrail’e yanıt olarak izleyebileceği beş olası senaryoyu değerlendirdi.
ABD üslerine de saldırı düzenlenebilir
İngiliz basın organı The Times’a göre, İran, Irak ve Katar’da bulunan ABD üslerine binlerce orta menzilli füze ile saldırı düzenleyebilir. 2020 yılında ABD’nin Kasım Süleymani’yi öldürmesi sonrasında Irak’taki ABD üslerini vuran İran’ın saldırılarında, üslerin önceden tahliyesi sebebiyle can kaybı olmamıştı. İran’ın o dönem saldırıyı önceden haber vermesinin aksine bu kez birden fazla noktaya sürpriz bir saldırı düzenlenebileceği belirtiliyor. Saldırıları gerçekleştirmek için de Tahran yönetiminin Yemen’deki İran destekli grupları kullanması oldukça muhtemel.
Petrol krizi kapıda mı?
İran’ın, İsrail’in saldırısına yanıt olarak bölgedeki petrol yataklarını hedef alabileceği de öne sürülüyor. Ortadoğu, küresel petrol arzının yaklaşık %30’unu sağlıyor ve bu arzın büyük kısmı Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt’ten geliyor. 2019’da Suudi Arabistan’daki bir petrol tesisine düzenlenen saldırı, ülkenin petrol üretimini yarı yarıya düşürmüş ve küresel arzın %5’ini etkilemişti. Suudi Arabistan bu saldırıdan İran’ı sorumlu tutmuştu. İran, son yıllarda Suudi Arabistan ile ilişkilerini iyileştirmiş olsa da, nükleer tesislerine yönelik bir saldırı durumunda petrol yataklarını hedef alabileceği sinyalini veriyor.
Basra Körfezi deniz ticaretine kapatılabilir
İran’ın alması beklenen bir diğer önlem ise Basra Körfezi’ni deniz ticaretine kapatması. Küresel petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 30’unun Hürmüz Boğazı’ndan geçmesi sebebiyle bölgedeki olası bir çatışma, petrol sevkiyatını durma noktasına taşıyabilir. İngiltere’nin Birleşik Krallık Deniz Ticaret Operasyonları ise bölgedeki gemilerine temkinli olmaları uyarısı yaptı.
İsrail’e doğrudan füze saldırısı
İran, daha önce İsrail’in nükleer tesislerine saldırması durumunda doğrudan misilleme yapacağı uyarısında bulunmuştu. Ekim ayındaki saldırılarda İran, İsrail’e füze fırlatmış, ancak bu füzeler ABD, İngiltere ve Fransa’nın desteğiyle büyük ölçüde engellenmişti. Yine de bazı füzeler, İsrail’in hava savunma sistemlerini aşarak Mossad merkezine yakın bir bölgeye ve F-35 jetlerinin bulunduğu bir hava üssüne isabet etmişti. İran’ın benzer bir doğrudan saldırı düzenlemesi, çatışmayı daha da tırmandırabilir.
İran destekli gruplarla misilleme
Son senaryoda ise İran destekli silahlı grupların İsrail’e yapılacak misillemeye katılması gündeme taşındı. Hizbullah’ın bölgedeki etkin varlığı ile Yemen’deki İran destekli Husilerin İsrail’e yönelik varlığını kullanmak isteyen Tahran yönetimi, hem İsrail’e hem de bölgedeki ABD üslerine saldırı düzenleyebilir.