Demans, beynin bilişsel işlevlerinde zamanla gelişen ve ilerleyici seyreden bir bozulma olarak tanımlanıyor. Hastalık çoğu zaman ileri evredeki belirtilerle fark edilse de, uzmanlar başlangıç döneminde ortaya çıkan küçük değişimlerin gözden kaçabildiğine dikkat çekiyor. Özellikle televizyon izleme sırasında yaşanan dikkat ve algı sorunları, erken evre demansın sinyallerinden biri olarak değerlendiriliyor.
Dizi ve filmleri takip etmek zorlaşabiliyor
Uzman değerlendirmelerine göre, dizi ya da film izlerken konuyu takip etmekte zorlanmak, karakterleri ve olay örgüsünü sık sık karıştırmak ya da az önce izlenen sahneleri hatırlayamamak erken döneme ait bilişsel değişimlerin işareti olabiliyor. Aynı bölümü tekrar tekrar izleme ihtiyacı hissetmek veya kısa aralıklarla “ne olmuştu?” sorusunu sormak da bu tabloya eşlik edebiliyor.
Toplumda farkındalık düşük
Yapılan araştırmalar, demans belirtileri konusunda toplumda yeterli farkındalık olmadığını ortaya koyuyor. Katılımcıların yalnızca yarısına yakını hafıza kaybını demansla ilişkilendirirken, hastalığın günlük yaşamı ve bağımsızlığı nasıl etkilediği konusunda bilgi düzeyinin oldukça düşük olduğu belirtiliyor.
Erken belirtiler başka sorunlarla karıştırılabiliyor
Uzmanlar, erken evrede demansın başka sağlık sorunlarıyla kolayca karıştırılabildiğini ve bu nedenle çoğu zaman önemsenmediğini vurguluyor. Oysa davranışlarda ve zihinsel süreçlerde fark edilen küçük değişimlerin dikkate alınması, doğru tanıya ulaşmayı ve uygun destek planlarının yapılmasını kolaylaştırıyor.
Dikkat edilmesi gereken yaygın belirtiler
Televizyon izlerken yaşanan odaklanma güçlüğüne ek olarak demansın erken ve yaygın belirtileri arasında günlük unutkanlıkların artması, dikkati toplamakta zorlanma, rutin işlerde karışıklık yaşanması, konuşmaları takip etmekte ya da kelime bulmakta güçlük, zaman ve mekân algısında bozulma ile nedensiz ruh hali değişimleri yer alıyor. Uzmanlar, bu belirtilerden birkaçının birlikte görülmesi halinde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini belirtiyor.
