Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ilk kez 2024 yılına ait "Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması"nı yayımladı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına TÜBİTAK 1007-Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı kapsamında Marmara Üniversitesi ve TÜİK işbirliğinde hazırlanan rapora göre kadınların, yaşamının belli belirsiz bir döneminde yüzde 28,2’si psikolojik, yüzde 18,3 ekonomik, yüzde 12,8’i ise fiziksel şiddete maruz kaldı.
Fiziksel ve psikolojik şiddete uğrayan kadınların oranı
Fiziksel şiddet en çok yüzde 14,7 ile 35-44 yaş grubundaki kadınlarda görüldü. Psikolojik şiddet ise boşanmış kadınlar arasında öne çıktı: yüzde 62,1’i psikolojik, yüzde 42,5’i ekonomik ve yüzde 41,5’i fiziksel şiddet yaşadı. Evli kadınlarda psikolojik şiddet oranı yüzde 26,4 iken, fiziksel şiddet oranı yüzde 11,6 olarak kaydedildi. Hiç evlenmemiş kadınların ise yüzde 25,7’si psikolojik, yüzde 14,2’si dijital şiddet ve yüzde 13,4’ü ısrarlı takibe uğradı.
Dijital şiddet ilk kez rapora girdi
Kadınlara yönelik şiddetin yeni bir şekli olan dijital şiddet ve ısrarlı takip konuları incelendiğinde, bu tür bir şiddet en çok ‘’yabancı birisi’’ tarafından uygulanıyor. Raporda ekonomik şiddetin en çok eğitim düzeyiyle ilişkilendirildiği belirtilirken okul bitirmeyen kadınların yüzde 31,8 oranıyla ilk sırada yer aldığı, yükseköğretim mezunları ise yüzde 8,9 ile son sırada yer alıyor.
Psikolojik şiddet rakamları sektör bazında incelendiğinde ise yüzde 34’ü özel sektörde, yüzde 31,9’u kamu sektöründe çalışıyor.
Fiziksel şiddet en çok Kuzeydoğu Anadolu’da
Fiziksel şiddeti coğrafi olarak en çok görüldüğü yer yüzde 25,9 ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nde gözlemlendi. Ortadoğu Anadolu ise yüzde 8,8 ile en düşük fiziksel şiddetin görüldüğü bölge oldu. Son 12 aylık dönemde psikolojik şiddet yüzde 11,6, dijital şiddet yüzde 3,7, ekonomik şiddet yüzde 3,2, ısrarlı takip yüzde 3,1, fiziksel şiddet yüzde 2,6 ve cinsel şiddet yüzde 0,9 oranında gerçekleşti.
Son 12 ayda en çok genç kadınlar şiddete maruz kaldı
Yaş gruplarına göre değerlendirildiğinde, son 12 ayda tüm şiddet türlerine en çok 15-24 yaş grubundaki kadınlar maruz kaldı. Psikolojik şiddet bu grupta yüzde 15,2 ile zirveyi bulurken, dijital şiddet yüzde 7,3 ile aynı yaş grubunda yoğunlaştı. Ekonomik şiddette ise okul bitirmemiş kadınlar yüzde 5,3 ile en çok etkilenmiş durumda.
Şiddet nedenleri neler?
Araştırmada ek olarak kadınlara uygulanan şiddetin nedenleri de ortaya kondu. Eş veya birlikte olunan kişilerin kadınlara uyguladığı şiddetin en temel nedeni ise yüzde 21,7 ile öfke kontrolü sorunları oldu. Erkeğin yetiştirilme tarzı ve maddi sıkıntılar sırasıyla yüzde 13,3 ve yüzde 13 ile bu nedeni takip etti. Şiddet mağduru kadınların yüzde 47,7’si yaşadığı şiddeti kimseye anlatmamayı tercih etti. Anlatan kadınlar ise en güvenilir kişiler olarak kendi ailelerindeki kadınları tercih etti.
Araştırma, kadına yönelik şiddetin fiziksel, psikolojik, ekonomik, cinsel, dijital ve ısrarlı takip gibi farklı boyutlarda, hem yaşamın herhangi bir döneminde hem de son 12 aylık süreçte önemli bir toplumsal sorun olduğunu gözler önüne seriyor.
